Duitslandweb logo Duitslandweb

Kinderen als verspreiders?
Verschillen in aanpak van corona in Duitsland en Nederland

Achtergrond - 24 april 2020 - Auteur: Merlijn Schoonenboom

Welke rol spelen jonge kinderen bij de verspreiding van het corona-virus? Nederland en Duitsland nemen bij deze vraag diametraal verschillende posities in. Het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) meent dat het risico dat kinderen corona verspreiden zeer gering is, maar het Duitse Robert Koch Institut (RKI) ziet in kinderen juist een belangrijke ‘vermenigvuldiger’ van het virus.

Kinderen als verspreiders?
© DIA
Een basisschoolklas

Dit verschil in opvatting heeft een direct gevolg voor de aanstaande heropening van scholen in beide landen. In Nederland openen vanaf 11 mei alle basisscholen, maar in Duitsland geldt de versoepeling vanaf 4 mei vooralsnog alleen voor de examenklassen en het laatste jaar van de basisschool. Daarna zullen stapsgewijs - en nauwlettend gemonitord - de andere klassen weer openen. (Dit artikel is aangepast op 25/3 om toe te voegen dat ook het afsluitjaar van de basisschool (Grundschule) op 4 mei weer naar school gaat in de meeste deelstaten)

Het verschil in opvatting over de rol van kinderen bij de virusverspreiding werd afgelopen week bij persconferenties in beide landen over de komende versoepelingen duidelijk. Volgens RIVM-directeur Jaap van Dissel spelen ‘kinderen onderling mogelijk niet zo’n grote rol bij de verspreiding van Covid’, zei hij op 21 april bij zijn persconferentie met Mark Rutte. En volgens Rutte blijkt ‘uit alle gegevens die inmiddels zijn verzameld in Nederland en daarbuiten dat jonge kinderen minder snel besmet raken en dat het ziekterisico voor deze groep gering is.’ De basisscholen kunnen daarom open: ‘We menen dat dit besluit verantwoord is.’

Het RIVM baseert zich op de uitkomsten van internationaal en eigen onderzoek. Allereerst zou daaruit volgens het RIVM blijken dat het aantal kinderen tot tien jaar dat ziek wordt door het corona-virus wereldwijd relatief gering is, en dat de ziekte meestal niet ernstig verloopt. Ten tweede zijn deze kinderen in gezinnen waarin corona voorkomt nooit de zogeheten ‘bronpatiënt’, dat wil zeggen: degenen die als eerste ziek worden en daarna de rest van de familie aansteken. ‘In de gevallen dat kinderen in een familie besmet zijn geraakt, zijn het steeds de ouders geweest die de kinderen hebben aangestoken en niet andersom’, zegt Van Dissel.

Ze hebben nauwelijks symptomen als hoesten of koorts, maar ze dragen het virus wel met zich mee.

In Duitsland, dat tot nu toe internationaal opvalt door een succesvolle crisisaanpak, ziet men dit anders. Lars Schaade, adjunct-directeur van het Duitse Robert Koch Institut, het adviesorgaan van de bondsregering, ging bij zijn persconferentie op vrijdag 24 april zelfs expliciet op de Nederlandse positie in. Recent onderzoek in Nederland had laten zien dat aan kinderen als verspreiders ‘geen grote rol’ worden toegekend, zei Schaade, maar het RKI staat daar sceptisch tegenover: ‘Er zijn ook andere onderzoeken die een andere richting op wijzen’.

Hoewel jonge kinderen inderdaad weinig met corona-klachten bij een dokter komen, blijkt volgens Schaade uit een analyse van de contactonderzoeken die worden uitgevoerd als in Duitsland iemand besmet is, dat zeven procent van de kinderen in deze contactonderzoeken besmet is (geweest) met het virus - ongeveer net zoveel als volwassenen. Ze hebben nauwelijks symptomen als hoesten of koorts, maar ze dragen het virus wel met zich mee. Schaade vergelijkt het corona-virus wat dat betreft met de griep, die ook vaak door kinderen wordt overgedragen.

Het RKI adviseert daarom dat juist de jongere jaargangen van de basisschool thuis moeten blijven. Ook blijven de meeste Kindergärten - waar kinderen tot en met zes jaar heen gaan - tot 1 augustus dicht, behalve voor alleenstaande ouders en ouders uit ‘systeemrelevante beroepen’. Deze jonge kinderen kunnen zich niet aan de hygiëne-maatregelen houden, zoals afstand houden en handen wassen. In Duitsland mogen de deelstaten zelf beslissen hoe ze hun onderwijs geven, maar tot nu toe zijn deze aanbevelingen overal overgenomen.

Baseren beide landen zich op verschillende onderzoeken?

De vraag is natuurlijk hoe twee buurlanden een diametraal andere positie bij een dergelijk cruciaal thema in kunnen nemen. Baseren beide landen zich op verschillende onderzoeken?

Volgens RIVM-woordvoerder Loes Hartman is dat niet het geval. Volgens haar heeft het verschil ermee te maken dat er eigenlijk nog maar beperkt informatie over het virus bestaat, en dat verschillende landen die verschillend interpreteren. Nederland en Duitsland maken met dezelfde gegevens een ‘andere maatschappelijke afweging’, zegt ze. Je zou het een cultuurverschil kunnen noemen: het Duitse RKI gaat met dezelfde hoeveelheid informatie ervan uit dat het ‘glas half leeg is, en het RIVM halfvol’.

Lars Schaade van het RKI bevestigt dat er geen ‘eenduidige gegevens’ zijn, en volgens de Duitse onderzoeker is het daarom veiliger ervan uit te gaan dat kinderen wel voor overdracht kunnen zorgen. De Nederlandse onderzoekers zien ‘op dit moment geen reden’ om daarvan uit te gaan, zegt Hartman. Sterker: volgens de Nederlandse onderzoekers is de schade voor de kinderen groter als ze thuisblijven dan als ze naar school gaan. Als blijkt dat het allemaal toch anders verloopt, worden de maatregelen weer teruggedraaid, zegt ze.

Alleen; dat betekent niet dat Nederland nu per se minder voorzichtig zou zijn dan Duitsland, zegt Hartman. In de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen bijvoorbeeld, zitten nu al de laatste jaargangen van de middelbare school weer in de klas - omdat de centrum-rechtse regering daar snel terug naar de normaliteit wil. In Nederland zijn de middelbare scholen nog niet open. Daar geldt de grootste voorzichtigheid juist de tieners, zegt Hartman.

Dat gaat er niet om dat ze hun handen niet zouden wassen, maar dat ze vaker reizen om naar hun school te komen. Hun scholen liggen vaak verder weg van hun ouderlijk huis, en ze nemen vaker de bus of de trein. Mochten deze leeftijdsgroepen toch verspreiders blijken te zijn, dan verspreiden ze het virus over een geografisch veel grotere schaal. Maar hoe het de komende weken allemaal zal verlopen, weet niemand nog precies, zegt ze: ‘We varen op zicht’.

Reacties

Joëlle Hibbel - 25 april 2020 21:49

De informatie in dit artikel is niet correct. In Niedersachsen gaan er vanaf 4 mei weer kinderen naar de basisschool, elders in Duitsland nog eerder.

Reageer
Wiebke Pittlik Joëlle Hibbel - 25 april 2020 23:50

Alleen het laatste jaar van de basisschool kan vanaf 4 mei weer naar school, dat is nu aangevuld in het artikel. Mvg de redactie

Aangepast op 2020-04-28 13:04:36

Diana - 25 april 2020 19:10

Reacties worden wel vaak geplaatst en maar half!

Reageer
Wiebke Pittlik Diana - 25 april 2020 23:51

U heeft maximaal 500 tekens om te reageren. Als uw antwoord langer is, wordt het afgebroken. Mvg, de redactie

Diana Noe - 25 april 2020 19:04

De IC'S halfvol of halfleeg? ...je zou het een cultuurverschil kunnen noemen...

Reageer
Diana Noe - 25 april 2020 19:02

De IC'S halfvol of halfleeg? ...je zou het een cultuurverschil kunnen noemen...

Reageer
Else Verwoerd - 25 april 2020 14:07

Ook is me onduidelijk welk evident en zwaarwegend doel gediend is met het in de laatste weken van het schooljaar 'nog even' openstellen van de scholen. Een zó duidelijk en zwaarwegend doel, dat het opweegt tegen een gezondheidsrisico waarbij nog voor de zomer maar liefst 3 miljoen kinderen kunnen bijdragen aan een sterke stijging in het aantal besmettingen.

Het OMT en RIVM dekken zich in: "We hebben geen wetenschappelijk bewijs", schrijven ze, "maar wij experts denken toch dat het kan". Tja.

Reageer
Diana Else Verwoerd - 25 april 2020 19:01

Inderdaad, wat is de noodzaak van het herstarten van het basisonderwijs voor die laatste 2 maanden! Voor de groepen 8 snap ik het i.v m de overgang naar het VO maar voor de overige klassen niet. Ik vind ook dat het niet opweegt tegen het risico dat genomen gaat worden.

Else Verwoerd - 25 april 2020 14:03

'Ze varen zonder zicht", zegt H Bartelds terecht. Althans, men heeft slechts zicht-achteraf, want voor een substantiële een toename in het aantal besmettingen zijn al een of twee weken nodig, en de daaruit voortkomende ziektegevallen openbaren zich ook pas een of twee weken na de besmetting. Heel erg zicht achteraf dus.

Een bijkomend probleem is dat een politiek besluit om de scholen weer te sluiten helemaal niet gemakkelijk zal zijn. Een afkeer van politiek gezichtsverlies zal dit tegenhouden.

Reageer
Diana Else Verwoerd - 25 april 2020 19:06

De IC'S halfvol of halfleeg? ...je zou het een cultuurverschil kunnen noemen...

D.C. Pospai - 25 april 2020 12:34

Duidelijk zijn enorme economische belangen in het spel waardoor ondemocratische keuzes worden gemaakt die een minderheid van de populatie (de kwetsbare ouders met onderliggende chronische ziektes) op-offert op de altaar van de wetenschap+economie. Groepsimuniteit is ook zo’n model die door zware economische belangen is in de ring der wetenschap ingegooid om de huidige Holding BV governance model te redden.
Kijkt EU naar één aanpak ? Misschien kantelpunt in de geschiedenis te maken?

Reageer
H. Bartelds - 25 april 2020 10:39

Ze varen zonder zicht,

Reageer
Thea van Geleen moers H. Bartelds - 26 april 2020 09:45

Wie kan mij garanderen dat het voor kinderen veilig is,bevoorbeeld te vroeg geboren kinderen die toch al kwetsbaarder zijn wat hun longen betreft.
Ik heb hier geen vertrouwen in zeker na wat er met de kwetsbare ouderen is gebeurt in de verzorgen huizen mooi praatjes vullen geen gaatjes.

Maximaal 500 tekens toegestaan

Lees meer over 'Corona in Duitsland':

Corona in Duitsland: veelgestelde vragen

Corona in Duitsland: veelgestelde vragen

Duitsland heeft de mondkapjesplicht in het ov en ook grotendeels in de zorg afgeschaft. Een overzicht van de corona-regels.


Lees meer

Duitse vaccinatieplicht op losse schroeven

Duitse vaccinatieplicht op losse schroeven

Door de opkomst van de omikronvariant staat de Duitse vaccinatieplicht tegen corona ter discussie.


Lees meer

De schuldigen

De schuldigen

Het strenge Duitse moralisme heeft nu het thema vaccinatie in zijn greep, constateert columnist Merlijn Schoonenboom.


Lees meer

Politieke tussentijd bemoeilijkt coronabeleid

Politieke tussentijd bemoeilijkt coronabeleid

Terwijl de besmettingen oplopen, leek de Duitse politiek verlamd. Maar nu zijn een nieuwe wet en extra maatregelen besloten.


Lees meer


top
Op deze site worden cookies gebruikt, wilt u hiermee akkoord gaan?
Accepteer Weiger