Lezing Paul Nolte: In Deutschland lernen, von Deutschland lernen?
Historische Erfahrungen und Sinnstiftungen seit 1945

In zijn lezing ‘In Deutschland lernen, von Deutschland lernen? Historische Erfahrungen und Sinnstiftungen seit 1945“ koppelt historicus Paul Nolte de vraag hoe Duitsland heeft geleerd (of nog steeds leert) van zijn donkere verleden aan de vraag hoe Duitsland tegenwoordig een voorbeeld is geworden voor anderen. In het kort: “in Duitsland leren” en “van Duitsland leren”. Bij het eerste kun je denken aan de geschiedenis van de Eerste en Tweede Wereldoorlog, de nederlagen en het geweld – de lessen van nooit meer oorlog, nooit meer geïsoleerd staan, nooit meer Auschwitz; en het proces van Vergangenheitsbewältigung zelf, de uitvinding van Erinnerungskultur, verzoening met Europese buurlanden, het oprichten van een stabiele democratie, een federatieve orde, vrijheid, gerechtigheid. Bij het tweede kun je denken aan de manier waarop de Duitse transformatie tot welvarende democratie na een dictatuur door andere landen als voorbeeld wordt gezien. De Europese Unie als paciferende institutie op het continent had lange tijd een sterke uitstraling, en zelfs het leren-van-de-geschiedenis in Duitsland wordt soms als les voor andere landen geformuleerd; Duitsland als kampioen van de Vergangenheitsbewältigung. Nolte spreekt over de kracht, de uitdagingen en de paradoxen van het leren van de Duitse geschiedenis in onze eigen tijd.

Paul Nolte is een Duitse historicus, publicist en hoogleraar Nieuwe Geschiedenis aan de Freie Universität Berlin. Het zwaartepunt van zijn onderzoek ligt op de geschiedenis van de Duitse, Amerikaanse en vergelijkende politieke- en sociale geschiedenis vanaf de 18e tot de 20ste eeuw. Hij is tevens mede-uitgever van diverse boekenreeksen en uitgever van het gerenommeerde historisch-wetenschappelijke tijdschrift Geschichte und Gesellschaft. Zeitschrift für Historische Sozialwissenschaft. Hij publiceerde "Gemeindebürgertum und Liberalismus in Baden 1800- 1850" (1994), "Die Ordnung der deutschen Gesellschaft" (2000), "Generation Reform", "Was ist Demokratie? Geschichte und Gegenwart" (2014) und zuletzt "Demokratie. Die 101 wichtigsten Fragen" (2015).

De gespreksleiding ligt in handen van Krijn Thijs, wetenschappelijk medewerker bij het Duitsland Instituut Amsterdam.

De lezing is onderdeel van de 5-daagse DAAD-Nachwuchsforscherkonferenz. 

I.s.m. de Deutsche Akademische Austauschdienst en SPUI25