Literatuur en herinnering
Graduiertenkolleg

In de laatste jaren hebben vooral romanschrijvers het Duitse lijden in en vlak na de Tweede Wereldoorlog uit de taboesfeer gesleept, of alternatieve visies op het verdwijnen van de DDR een stem gegeven. Veel van deze literatuur wordt verfilmd, waardoor ze een nog breder publiek bereikt. De visuele symbolen worden iconen van het verleden en markeren het collectieve geheugen. Maar is er in het geval van film en literatuur sprake van collectieve of individuele herinnering? Wat wordt herinnerd? Op welke manier integreren toeschouwers of lezers literaire informatie in hun eigen geheugen en biografie? Wat is de theoretische status van literaire representaties van herinneringen?

Prof. dr. Anthonya Visser, hoogleraar Duitse taal- en letterkunde in Leiden, zal aan de hand van verschillende bronteksten een aantal herinneringstheorieën bespreken. Zij richt zich op de literaire representatie van Zerstörung en Vertreibung en werkt met de roman 'Die Unvollendeten' van Reinhard Jirgl.
Drs. Iwona Maczka, promovenda in Leiden, presenteert als case-study de film 'Herr Lehmann' (D 2003, naar de gelijknamige roman van Sven Regener) en vraagt naar de vorming van Oost- en West-Duitse herinneringen aan de val van de Muur.

De deelnemers wordt aangeraden ter voorbereiding (stukken uit) 'Die Unvollendeten' van Reinhardt Jirgl (2003) te lezen. (Deelnemers kunnen kopieën van deze tekst gratis aanvragen; stuur een mailtje met je postadres naar Krijn Thijs.) Ook 'Im Krebsgang' van Günter Grass (2002) zal ter sprake komen en natuurlijk 'Herr Lehmann' van Sven Regener (2001, zie ook de website van de film).