Zeithistorische Perspektiven: Marion Detjen
Vluchthulp bij de Berlijnse Muur

Toen de Berlijnse Muur werd gebouwd, ontstond er direct een nieuw fenomeen: de Fluchthilfe. In de weken en maanden na 13 augustus 1961 waren er nog allerlei slimme sluiproutes en laatste gaatjes in de nieuwe Sperranlagen. Deze werden door vele West-Berlijners gebruikt om familie, vrienden en collega’s Oost-Berlijn uit te helpen. Maar het Oost-Duitse grensregime werd steeds verder geperfectioneerd. En dus werd de organisatie van vluchtpogingen steeds moeilijker, gevaarlijker en duurder.

Aanvankelijk waren het vooral studenten die paspoorten vervalsten, tunnels groeven en auto’s verbouwden. Maar het idealisme van de vluchthelpers raakte onder druk: er kwamen professionals die van de opbrengst leefden en sjoemelaars die niet terugdeinsden voor criminele praktijken. En de kans op succes slonk mettertijd, dus leek het werk van vluchthelpers uiteindelijk nauwelijks nog verantwoord. Bovendien stoorden dergelijke 'wilde‘ acties de moeizame pogingen van West-Duitse politici om de Muur op geregelde wijze ‘doorlaatbaarder‘ te maken, namelijk door gesprekken met Oost-Berlijn.

Marion Detjen

De historica Marion Detjen (Humboldt Universität Berlijn) bespreekt 28 jaar Fluchthilfe en zal in haar lezing ook schetsen hoe deze geschiedenis in het Berlijnse geheugen voortleeft. Detjen promoveerde in 2005 op de studie 'Ein Loch in der Mauer'. Zij publiceerde verder over het nationaal-socialistische München en over 'Die Deutschen und Ihr Grundgesetz' (2009). Tegenwoordig werkt ze aan een biografie over de Duits-Amerikaanse uitgeefster Helen Wolff.

Voorafgaand aan de lezing geeft Krijn Thijs van het Duitsland Instituut een inleiding, na afloop is een borrel.

Zeithistorische Perspektiven

De reeks Zeithistorische Perspektiven is gewijd aan actueel onderzoek naar de nieuwste geschiedenis van Duitsland en Europa. De initiatiefnemers nodigen vier maal per jaar een gerenommeerde buitenlandse historicus uit, om zijn onderzoek in een openbare lezing aan een Nederlands publiek te presenteren. Meer informatie over Zeithistorische Perspektiven.