Graduiertenkolleg: Jüdisches Leben nach 1945
Naoorlogse joodse gemeenschappen in Duitsland

Hoewel na het einde van de Tweede Wereldoorlog de meerderheid van de Duitse joden besloot te emigreren, ontwikkelden zich al snel verschillende lokale naoorlogse joodse gemeenschappen in Duitsland. Joden in Duitsland na 1945 leefden in het spanningsveld van een onontkoombaar verleden en de realiteit van wederopbouw en een nieuwe start.

Tijdens deze bijeenkomst van het Graduiertenkolleg bespreken we hoe joodse overlevenden in West-Duitsland en de DDR hun leven in dit spanningsveld vorm gaven, en wordt een vergelijking gemaakt met de ervaringen van joodse overlevenden in Nederland. In hoeverre was het naoorlogse joodse leven een breuk met het verleden dan wel een voortzetting van eerdere structuren en ervaringen? Hoe verhielden de overlevenden in Duitsland zich tot joden die wel waren geëmigreerd? En hoe ontwikkelden zij hun (joodse) identiteit in de compleet verschillende politieke en herinneringscontexten?

Michael Brenner is professor Joodse geschiedenis en cultuur aan de Ludwig-Maximilians Universität München. Van zijn hand verschenen onder andere 'Propheten des Vergangenen. Jüdische Geschichtsschreibung im 19. und 20. Jahrhundert', 'Geschichte des Zionismus' en 'Nach dem Holocaust: Juden in Deutschland, 1945-1950'.

Hendrik Niether is kort geleden aan de Universität Jena gepromoveerd op een studie naar het joodse leven in Leipzig gedurende de Koude Oorlog. Hij publiceerde onder meer over de verhouding tussen de naoorlogse joodse gemeenschap in Leipzig en de uit Leipzig afkomstige geëmigreerde joden.

Bart Wallet is onderzoeker aan de afdeling Mediastudies van de Universiteit van Amsterdam. Hij publiceerde onder andere 'Nieuwe Nederlanders, de integratie van de joden in Nederland (1814-1851)'. In zijn postdoc-onderzoek richt hij zich op de geschiedenis van het Nederlandse jodendom tussen 1945 en 2010.

Het Graduiertenkolleg wordt financieel ondersteund door de Deutsche Akademische Austauschdienst. (DAAD). Het richt zich speciaal op promovendi en MA-studenten die zich bezighouden met het naoorlogse Duitsland, de Nederlands-Duitse betrekkingen en Duitsland in Europa. De bijeenkomsten staan ook open voor andere promovendi, MA-studenten en senior-wetenschappers.