Columns

Daar gaat er weer een, met een flink tempo fietst hij langs me. Twintigers op prijzige designer e-bikes; het is het eerste dat me opvalt nu ik een paar dagen in Amsterdam verblijf. Het zijn er niet slechts een paar, maar behoorlijk veel. Ondenkbaar zou zoiets zijn in Berlijn - en dat is niet alleen omdat die stad armer is of dat mensen er minder fietsen. Het duidt ook op een flink verschil tussen Nederland en Duitsland in de omgang met luxe.

Daar is het toch weer gebeurd, deze keer zelfs zonder dat ik het zag aankomen. Nadat de Duitse media zich begin juni met een opvallende massaliteit op het seksschandaal rond de zanger van de band Rammstein hadden gestort, ging de discussie plotseling moeiteloos over in een ideologische polarisatie over bijna alles - niet alleen over misbruik in de muziekindustrie, maar ook over niets minder dan de omgang met de Duitse geschiedenis.

Afgelopen maanden viel de regen met bakken uit de lucht. Vorig jaar stonden we rond deze tijd voor een ongekend lange, droge en hete zomer. Dat gebeurde na een al zeer droge lente, waarbij de Rijn en vele andere rivieren niet langer bevaarbaar waren. Met de droogte in Frankrijk, Spanje en inmiddels ook weer in Duitsland is het tijd vooruit te kijken naar de aankomende zomer.

De vraag van de twee scholieren was precies de juiste. Ter voorbereiding van het Berlijn-bezoek van hun klas mailden ze me in hoeverre de voormalige deling van de stad zich nu nog in stedelijke verkiezingsuitslagen reflecteert. Mijn eerste reactie was ontkennend: een heldere Oost-West-tweedeling is er tenslotte niet meer. Maar kort erna begreep ik dat er zich in 2023 wèl een nieuwe kloof heeft geopenbaard.

In 2021 vormde een groep klimaatactivisten in Duitsland de actiegroep Letzte Generation − laatste generatie. De groep die voornamelijk uit jongeren bestaat, houdt Duitsland (en Oostenrijk) een confronterende spiegel voor. Nu onze aarde meerdere omslagpunten nadert, zien de activisten hun generatie als de laatste die een mondiale klimaatramp kan afwenden.

Vorige week dinsdag, op Schuman- of Europa-dag, had Olaf Scholz de grote eer het Europees Parlement toe te spreken. Met zijn of beter de huidige Duitse visie voor Europa. Wat Europa vooral te zien kreeg, was een beeld op wat Duitsers graag als leiderschap zien.

Net als in onze thuislanden, wordt ook in Duitsland de politiek geplaagd door elkaar snel opvolgende, grote en kleinere schandalen. Een nieuwe crisette staat op naam van buitenlandminister Annalena Baerbock: zij heeft een visagiste in dienst genomen en heeft daar het voorbije jaar iets minder dan 140.000 euro voor betaald, ….met belastinggeld. Het was de Bond van de Belastingbetaler die dit nieuws naar buiten bracht in haar bezuinigingstips voor de begroting. In totaal zouden in 2022 de ministers samen 1,5 miljoen euro hebben uitgegeven aan fotografen, kappers en visagisten. Is dat fout?

Het dilemma na afloop van het concert verrast me toch eventjes. Na de uitvoering van het werk van de Nederlandse componist Dick Kattenburg legt een van de musici de vraag op tafel: ‘Zou het niet nóg beter zijn’, zegt hij, ‘als we de muziek gewoon zouden spelen om de muziek zelf, en niet omdat de componist in de Holocaust vermoord is?’

Vroeger was alles beter. Vroeger hadden voetballers verrassende commentaren. Inmiddels zijn alle kickers compleet getraind in media en uiten ze holle frasen. Een held uit die Mannschaft van de late jaren tachtig en het wereldkampioen team van 1990, was Andreas Brehme met oa de fameuze uitspraak “Haste Scheisse am Fuss, haste Scheisse am Fuss”. Kort gezegd: soms loopt gewoon alles verkeerd. De Duitse regering zou dit natuurlijk anders verwoorden, maar goed loopt het op dit moment zeker niet.

Zonder file rijden op de Duitse Autobahn. Geen wensdroom, want vorige week maandag realiteit. Een bewijs dat de soep in Duitsland nooit zo heet wordt gegeten als ze wordt opgediend. De soep wordt echter steeds duurder.