Begroting en Staatsschuld
Staatshuishouding

De begrotingscommissie bepaalt hoe de definitieve inkomsten- en uitgavenverdeling eruit komt te zien. Daarnaast heeft de commissie het recht op inspraak en controle op de wetten die met de uitgaven samenhangen.

Voor het jaar 2015 bedroeg de Duitse begroting 301,6 miljard euro. Bijna 280 miljard euro kwam voort uit de belastingen, iets meer dan 22 miljard euro ontving de staat op andere manieren, zoals pacht- en huurheffingen. Daarmee kon Duitsland voor het tweede jaar op rij een sluitende begroting presenteren.

Een sluitende begroting was in (West-)Duitsland sinds 1975 niet meer voorgekomen. Dit heeft onder meer te maken met krimpende groeicijfers en een aantal korte recessies. Vooral de Duitse eenwording in 1990 was een aanslag op de Duitse schatkist. Ook de financiële en economische crisis die zich vanaf 2007 aandiende, kostte de Duitse overheid veel geld. Met miljardensteun werden meerdere banken van de ondergang gered. Ook stak de overheid veel geld in zogenoemde conjunctuurpakketten – een reeks subsidies en investeringen om de economie weer draaiende te krijgen.

Staatsschuld

De tekorten waarmee de Duitse regeringen sinds 1975 kampten, werden opgeteld bij de staatsschuld. Hierdoor groeide die aanzienlijk: van 1.198 miljard euro in 2000 naar ongeveer 1.326 miljard euro in 2004. Op 5 mei 2006 overschreed de 'schuldenbarometer' de psychologische grens van 1.500 miljard euro.

In 2014 liep de staatsschuld op naar 2.049 miljard euro. Door de snelle toename van de staatsschuld in de voorgaande twee decennia werd de aflossing op deze schulden een steeds groter wordende uitgavenpost op de begroting. Op het hoogtepunt in 2011 moest bijna 12 procent van de staatsschuld van de begroting worden afgeschreven als rente.

Schuldenbremse

Het terugdringen van het begrotingstekort en daarmee de staatsschuld is in 2009 in de Duitse grondwet opgenomen. De regering-Merkel kondigde daarom in de zomer van 2010 een bezuinigingspakket aan van 80 miljard euro tot 2014. Er werd vooral gesneden in de sociale zekerheid en de kosten van de gezondheidszorg. Ook werd er bezuinigd op Defensie en moest het Duitse bedrijfsleven meer heffingen betalen.

Deze Schuldenbremse (afremmen van de staatsschuld) is volgens de regering ook noodzakelijk om aan de Europese eisen te voldoen. Landen die deelnemen aan de euro mogen hun begrotingstekort niet boven de 3 procent van het bbp laten oplopen. Duitsland voldeed een aantal jaren zelf niet aan die eis. Het tekort bedroeg in 2010 nog 3,3 procent van het bbp.

Na 2011 voldeed Duitsland wel weer aan de Europese norm, door de bezuinigingen maar vooral door een onverwacht hoge economische groei. Omdat de Duitse economie goed is blijven presteren kwam een evenwichtige begroting al snel in zicht.