Duitse artiesten in 'opstand' tegen Piratenpartei
Plannen voor legalisering downloaden roepen veel weerstand op

Het begon met een woedeaanval. Sven Regener – zanger van de band Element of Crime en romancier – werd eind maart op de Beierse radio (BR) om commentaar gevraagd over het auteursrecht. Daarop volgde een onverwachte tirade tegen iedereen “die doet alsof wij hobbyisten zijn”. Het is, haalde Regener uit, “alsof ze ons in het gezicht pissen en zeggen: ‘Jullie spul is niks waard. We willen het gratis hebben.’ Een samenleving die zo met zijn kunstenaars om gaat, is niks waard.” Met zulke uitspraken haal je de media wel.

En zo werd een discussie geboren. Regener doelde met name op de schendingen van auteursrecht via illegaal downloaden. Anders dan in Nederland ís het downloaden van auteursrechtelijk beschermd materiaal in Duitsland onwettig. Maar als het aan de Piratenpartei ligt, komt daar verandering in. Downloaden voor eigen gebruik zou volgens de nieuwe partij legaal moeten worden. En nu de Piraten aan een snelle opmars bezig zijn – met vertegenwoordiging in de Berlijnse en Saarlandse parlementen en die van Sleeswijk-Holstein en Noordrijn-Westfalen in het verschiet – laten steeds meer kunstenaars  van zich horen.

Geen broodroof

De Piraten doen verwoede pogingen duidelijk te maken dat ze geen broodroof willen plegen op de kunstenaars. Het gaat hen erom het auteursrecht aan te passen aan de noden en wensen van het internettijdperk. Ze willen de thuisdownloader decriminaliseren. Nu loopt iemand die voor eigen gebruik een film of cd downloadt nog het risico een schadeclaim van muziekuitgeverijen of filmmaatschappijen aan de broek te krijgen van mogelijk duizenden euro’s. Dat noemt de Piratenpartei buitensporig. Maar haar oplossing niet-commercieel downloaden dan maar te legaliseren, schiet bij veel muzikanten en schrijvers in het verkeerde keelgat.

Zo kreeg Regener deze week bijval van de populaire Hamburgse rapper Jan Delay. In een discussie met de Berlijnse parlementariër Christopher Lauer van de Piratenpartei in Der Spiegel betoogt de rapper dat legalisering helemaal geen oplossing is. “Het lijkt alsof hier iemand aankomt die zegt: wij zijn een partij en iedereen krijgt van ons gratis chocola. Een paar mensen die vroeger nooit gingen stemmen zeggen : wauw, gratis chocola, dat is pas politiek. Maar mensen, hebben jullie ook oplossingen? Weten jullie wel waar jullie het over hebben?”

Goede rock'n'roll

Als fans hun muziek niet meer kopen, maar downloaden, ontnemen ze artiesten de financiële mogelijkheden om nieuwe muziek te maken. Regener, in zijn radiointerview: “Dat de sociale dienst op een gegeven moment wel om de hoek komt kijken om kunstenaars financieel te ondersteunen en te geloven dat dat leidt tot goede rock’n’roll – dat kun je echt vergeten.” Delay zegt dat hij blij is dat er nog geen internet bestond toen hij begon als artiest. “Dan was ik ermee gestopt en gaan studeren.”

Regener en Delay zijn niet de enigen. Een artikel in dezelfde uitgave van Der Spiegel over dit onderwerp heeft als titel ‘Opstand der auteurs’ en noemt onder andere schrijvers Hans Magnus Enzenberger en Julia Franck en regisseuse Doris Dörrie die tegen de Piraten te hoop zijn gelopen. Het levert volgens Der Spiegel een wat ongewone situatie op. In het verleden werden progressieve partijen als de sociaaldemocratische SPD en de Groenen vaak omarmd door intellectuelen en kunstenaars.

Invloedrijke achterban

Bij de Piratenpartei is juist het omgekeerde het geval. De nieuwkomer in de Duitse politiek moet het door dit speerpunt – ze ontleent zelfs haar naam tenslotte aan de filesharingsite The Pirate Bay – doen zonder de steun van deze potentieel invloedrijke achterban. De mening van artiesten en kunstenaars doet er immers vaak wel toe in Duitsland.

Eigenlijk is het ook niet verwonderlijk, aldus Der Spiegel vilein: “Wie kan in intellectuele kringen ook iemand serieus nemen die zijn vrije tijd doorbrengt met rollenspellen en J.R.R. Tolkiens roman In de ban van de ring als het hoogtepunt in de literatuur beschouwt?”