Achtergrond

Hoe bedreigend is het rechts-radicalisme en het nationalisme in Duitsland? Dat onderzoeken vier Duitse historici, onder wie Christina Morina, in hun boek ‘Zur rechten Zeit. Wider die Rückkehr des Nationalismus’. “Het is de AfD gelukt een symbiose te creëren tussen West-Duits nationaal-conservatisme en Oost-Duits lokaal patriottisme”, zegt Morina in een gesprek met Duitslandweb. Ze waarschuwt voor het gevaar van het Duitse rechts-radicalisme. “Het rechtse geweld dat we in Duitsland kennen, zie je nergens anders in Europa.”

De hernieuwde belangstelling voor wat er goed en mooi was in de Weimarrepubliek is nog tot daar aan toe, vindt historicus Frits Boterman. Maar om daar uit af te leiden dat het gevaar dat het misgaat nu net zo groot is als toen, gaat hem te ver. Het Duitsland uit de jaren twintig is niet te vergelijken met het Duitsland van vandaag, stelt hij.

Duitsland gaat de komende jaren steeds meer kolencentrales sluiten en wil dat over 20 jaar de laatste centrale van het net gaat. De regering heeft alle betrokken partijen samen een advies laten opstellen en kanselier Merkel heeft donderdagavond laten weten dat de regering deze adviezen in wetgeving gaat omzetten. Dit moet je weten over de Kohleausstieg.

Hoe gevaarlijk is de AfD voor de Duitse democratie? De binnenlandse veiligheidsdienst Verfassungsschutz onderzoekt of het de rechts-nationalistische partij in de gaten moet houden. Bij delen van de partij, zoals de ultrarechtse vleugel Der Flügel, gebeurt dat al. Mede door Der Flügel en contacten van partijvoorzitter Alexander Gauland met nieuw-rechtse bewegingen wordt de partij steeds meer door extreem-rechts beïnvloed.

Met ‘Das Leben der Anderen’ (2006) heeft hij voor velen de DDR-dictatuur invoelbaar gemaakt. De verwachtingen waren hooggespannen toen regisseur Florian Henckel von Donnersmarck aankondigde weer op een stuk Duitse geschiedenis in te zoomen. ‘Werk ohne Autor- Never Look Away’ is een grootse productie met een sterrencast en een verhaal dat drie uur lang boeit. Toch krijgt hij er van sommige recensenten flink van langs.

Precies 56 jaar na het Élyséeverdrag, dat de basis legde voor Europese samenwerking, hebben Duitsland en Frankrijk dinsdag in Aken een tweede vriendschapsverdrag ondertekend. Met dit aanvullende Verdrag van Aken willen beide landen hun vriendschap nieuw leven inblazen.

In de Duitse politiek wordt vooral het najaar van 2019 spannend; dan zijn er verkiezingen in drie Oost-Duitse deelstaten en heeft de regering Merkel-IV haar evaluatiemoment. Mogelijk komt er dan een voortijdig einde aan Merkels kanselierschap. Cultuurminaars verheugen zich op de herdenking van 100 jaar Bauhaus en de opening van het Humboldt Forum in Berlijn. Een overzicht van Duitsland in 2019:

Grote politieke verschuivingen, extreme droogte en een aanhoudende discussie over de opvang van vluchtelingen. Dit was Duitsland in 2018.

Duitsland heeft een grote aantrekkingskracht op oud-studenten en werknemers van de technische universiteiten in Nederland. Ruim 6000 alumni van de TU’s van Delft, Twente, Eindhoven en Wageningen vonden een baan in Duitsland. Daarmee staat Duitsland op eenzame hoogte. Tijd om een netwerk te bouwen, vonden de universiteiten. Ze organiseerden een alumni-tour door Duitsland.

Als voor een asielzoeker uitzetting dreigt, is bescherming zoeken in een kerk vaak de laatste strohalm. De afgelopen jaren nam het beroep op kerkasiel in Duitsland fors toe. Door verscherpte regels lopen de spanningen tussen kerk en overheid op.