Der Weltensammler
Lezing

Centraal staat een negentiende eeuwse ontdekkingsreiziger die zich moeilijk laat plaatsen: Sir Richard Burton, in dienst van het Verenigd Koninkrijk en toch in conflict ermee, taaltalent en vertaler van 1001 nacht en Kamasutra, open voor anderen en egomaan. Trojanow toont hem als zoekende: als jonge officier die in India in de leer gaat bij een prostituée; als wijze en zijn eigen dienaar, die - besneden en bekeerd tot de islam - als Brits spion op bedevaart gaat; in de slopende strijd tegen natuur en ziektes en, tenslotte, als zoekende naar de bronnen van de Nijl.

Boeiend en woelig als Burtons leven is ook Trojanows vertelstijl. Er is niet slechts één waarheid van of over Burton. Ook zijn omgeving komt aan het woord en wel in uiteenlopende vormen: een uit de hand lopende sollicitatie van zijn dienaar; de ondervragingen van zijn mede-pelgrims door de Osmaanse overheid en brieven hierover; de avondvertelling van zijn Afrikaanse gids (interrupties en correcties van zijn vrouw incluis). Juist in dit koor zagen bijna alle Duitse critici een gouden greep en kenden Trojanow in maart de Preis der Leipziger Buchmesse toe.