Over Heiner Müller
Bijeenkomst Graduiertenkolleg
| Activiteit van externe partij |
|
|---|---|
| Datum: | vrijdag 16 september 2005 |
| Locatie: | Duitsland Instituut Amsterdam |
| Informatie: | De bijeenkomsten van het Graduiertenkolleg zijn in principe toegankelijk voor iedereen die in Duitsland geïnteresseerd is.Het Graduiertenkolleg van het DIA wordt financieel ondersteund door de Deutscher Akademischer Austauschdienst (DAAD) en bestaat uit p |
| Toegang: | De bijeenkomsten van het Graduiertenkolleg zijn in principe toegankelijk voor iedereen die in Duitsland geïnteresseerd is.Het Graduiertenkolleg van het DIA wordt financieel ondersteund door de Deutscher Akademischer Austauschdienst (DAAD) en bestaat uit p |
Bijeenkomst Graduiertenkolleg
De plaats van politiek in het theater
Eind 1995 stierf een van de belangrijkste Duitse theatermakers van de 20ste eeuw, Heiner Müller (1929). Hij liet een omvangrijk oeuvre na van onder meer gedichten, toneelstukken en theatertheorie, dat hij als overtuigd maar eigengereid communist in een roerige carrière in de DDR had opgebouwd.
In de late jaren vijftig trad Müller voor het eerst op de voorgrond als toneelauteur. Al in 1959 werd hij, inmiddels auteur van het Berlijnse Maxim Gorki-theater, gelauwerd met de Heinrich Mann-prijs. Het stuk Die Umsiedlerin bracht hem in botsing met de SED, wat zijn loopbaan niet blijvend schaadde.
In 1970 volgde een aanstelling voor zes jaar tot dramaturg bij het Berliner Ensemble, ooit opgericht door Müllers illustere voorganger Bertold Brecht. In 1976 volgde een aanstelling bij de Berliner Volksbühne. Hij verwierf nu grote faam in het Westen, in het bijzonder ook in de VS, als vernieuwend, links geëngageerd theatermaker. De DDR-leiding nam hem weer in genade aan, ondanks zijn distantie tot de officiële communistische cultuurpolitiek.
De jaren negentig, na de revolutie in de DDR en de Duitse eenwording, brachten nogmaals grote successen, waaronder in 1993 Müllers eerste opera-enscenering in Bayreuth.
Tegelijkertijd klonk echter de beschuldiging dat hij IM voor de Stasi was geweest. Müller gaf toe regelmatig contact te hebben gehad met de veiligheidsdienst; bewijs dat hij anderen daarmee had geschaad, bleef uit. In 1995, kort voor zijn dood, werd hij artistiek leider van het Berliner Ensemble, waaraan hij al sinds 1992 opnieuw verbonden was.
Sinds het overlijden van Müller, nu bijna tien jaar geleden, is er sprake van een ware hausse in het literatuurwetenschappelijk onderzoek naar diens complexe werk. Op de eerste bijeenkomst van het Graduiertenkolleg van het nieuwe academische jaar zal Norbert Eke (1958), sinds april 2004 hoogleraar Duitse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam, een inleiding verzorgen over ‘De plaats van het politieke in het theater van nu’. Hij zal daarbij ingaan op de betekenis van Heiner Müller voor de vraag naar de relatie van kunst en werkelijkheid en de rol van het theater als ‘museum van de utopie’.
Prof.dr. Eke is specialist op het gebied van dramageschiedenis, literatuurtheorie en Duits-joodse literatuur. Hij publiceerde in 1999 de zeer goed gefundeerde inleiding (Heiner Müller, Reclam – Stuttgart). Hier is daarvan een korte toelichting te lezen. Deelnemers aan de bijeenkomst wordt verzocht die te lezen.
In de late jaren vijftig trad Müller voor het eerst op de voorgrond als toneelauteur. Al in 1959 werd hij, inmiddels auteur van het Berlijnse Maxim Gorki-theater, gelauwerd met de Heinrich Mann-prijs. Het stuk Die Umsiedlerin bracht hem in botsing met de SED, wat zijn loopbaan niet blijvend schaadde.
In 1970 volgde een aanstelling voor zes jaar tot dramaturg bij het Berliner Ensemble, ooit opgericht door Müllers illustere voorganger Bertold Brecht. In 1976 volgde een aanstelling bij de Berliner Volksbühne. Hij verwierf nu grote faam in het Westen, in het bijzonder ook in de VS, als vernieuwend, links geëngageerd theatermaker. De DDR-leiding nam hem weer in genade aan, ondanks zijn distantie tot de officiële communistische cultuurpolitiek.
De jaren negentig, na de revolutie in de DDR en de Duitse eenwording, brachten nogmaals grote successen, waaronder in 1993 Müllers eerste opera-enscenering in Bayreuth.
Tegelijkertijd klonk echter de beschuldiging dat hij IM voor de Stasi was geweest. Müller gaf toe regelmatig contact te hebben gehad met de veiligheidsdienst; bewijs dat hij anderen daarmee had geschaad, bleef uit. In 1995, kort voor zijn dood, werd hij artistiek leider van het Berliner Ensemble, waaraan hij al sinds 1992 opnieuw verbonden was.
Sinds het overlijden van Müller, nu bijna tien jaar geleden, is er sprake van een ware hausse in het literatuurwetenschappelijk onderzoek naar diens complexe werk. Op de eerste bijeenkomst van het Graduiertenkolleg van het nieuwe academische jaar zal Norbert Eke (1958), sinds april 2004 hoogleraar Duitse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam, een inleiding verzorgen over ‘De plaats van het politieke in het theater van nu’. Hij zal daarbij ingaan op de betekenis van Heiner Müller voor de vraag naar de relatie van kunst en werkelijkheid en de rol van het theater als ‘museum van de utopie’.
Prof.dr. Eke is specialist op het gebied van dramageschiedenis, literatuurtheorie en Duits-joodse literatuur. Hij publiceerde in 1999 de zeer goed gefundeerde inleiding (Heiner Müller, Reclam – Stuttgart). Hier is daarvan een korte toelichting te lezen. Deelnemers aan de bijeenkomst wordt verzocht die te lezen.
Reacties
Geen reacties aanwezig