Berlijn Avond in Eindhoven
Berlijn Festival Club Natlab

Wie Berlijn bezoekt maakt een tijdreis. Daar adverteert de stad ook mee: hier kun je wandelen door de twintigste eeuw. Alsof de geschiedenis er op straat ligt, gebouw na gebouw, straat na straat: de Rijksdag, de Brandenburger Tor, het traject van de Muur, het voormalige niemandsland, de Stasicentrales, het Olympisch Stadion, Pruisische paleizen, Potsdamer Platz, Unter den Linden, Alexanderplatz, de Kurfürstendamm, en dan nog de vele onbekende plekken met een verhaal, de hele en half vergeten plaatsen van herinnering.

Deze indruk van Berlijn als één groot park van de Duitse geschiedenis is nog niet zo oud. Hij stamt uit de jaren tachtig, toen de stad nog gedeeld was en West-Berlijn nauwelijks een zinvolle toekomst had. In deze tijd werden veel 'besmeurde plekken' opnieuw ontdekt en in het bewustzijn teruggebracht: van de lege Rijksdag tot het voormalige Gestapo-hoofdkwartier. Bij de bouw van 'het nieuwe Berlijn' na de plotselinge val van de Muur in 1989 werden deze nog jonge herinneringsplekken toonaangevend. Het spel met ruimte en tijd – op welke 'plaats' wordt welke 'geschiedenis' ervaarbaar gemaakt? – inspireerde architecten en stadsplanners, maar ook cultuurwetenschappers, intellectuelen en kunstenaars.

In de jaren negentig leek 'het nieuwe Berlijn' een soort tijdloze ruimte tussen de verschillende politieke systemen en tijdperken, vooral in de voormalige grenswijken van Oost-Berlijn, waar de oude wereld al was weggetrokken maar de nieuwe nog niet gebouwd, zoals Prenzlauer Berg en Mitte.