Amsterdam German Studies Lecture: Wolfgang Benz
Im Widerstand. Größe und Scheitern der Opposition gegen Hitler

Het Duitse verzet is een hoofdstuk met veel schaduwkanten, maar ook met lichtpunten, die we niet mogen vergeten. Hoewel miljoenen Duitsers geen vinger hebben geroerd toen de nationaalsocialisten de macht grepen, stelde een kleine minderheid zich teweer tegen het regime. Het waren zeker niet alleen die paar beroemde verzetshelden, zoals Georg Elser, Claus von Stauffenberg of Sophie Scholl, die hun leven riskeerden. Er was breder verzet, maar dat was veelal kansloos omdat het met harde hand de kop in werd gedrukt en omdat het regime kon rekenen op brede steun onder de bevolking. Veel Duitsers waren geen overtuigde nazi’s en wilden geen meelopers zijn. Ze hadden echter niet de moed om zich te verzetten en probeerden het onrecht dat zij zagen te vergeten. Soms brachten omstandigheden mensen in verzet, omdat ze bijvoorbeeld een bekende wilden helpen. Anderen, zoals communisten, ontmoetten elkaar in ondergrondse netwerken. In kringen van gelovigen, aristocraten of intellectuelen wordt wel gesproken over een toekomst zonder Hitler. Maar de meesten waren bang voor hun eigen veiligheid en hielden hun “gebalde vuist in de zak”. Wolfgang Benz deed uitgebreid onderzoek naar de omstandigheden van het verzet in een totalitaire staat. In zijn nieuwste boek geeft hij een overzicht van de uiteenlopende motieven om in verzet te gaan en van de redenen waarom het verzet faalde.    

Wolfgang Benz (1941), is mede-uitgever en oprichter van de Dachauer Hefte. Hij was van 1969 tot 1990 medewerker van het Institut für Zeitgeschichte in München. Tot 2011 was hij directeur van het Zentrum für Antisemitismusforschung aan de Technische Universität Berlin. Hij heeft talrijke werken over de geschiedenis van het Derde Rijk geschreven. In 1992 ontving hij (samen met Barbara Distel) de Geschwister-Scholl-Preis.

Hanco Jürgens is wetenschappelijk medewerker van het Duitsland Instituut Amsterdam. Hij coördineert het Graduiertenkolleg van het DIA evenals de Master Duitslandstudies aan de UvA. Jürgens studeerde geschiedenis in Utrecht en Mainz en promoveerde aan de Radboud Universiteit. Hij treedt vaak op in de media en publiceerde diverse boeken, zoals Na de val, Nederland na 1989 (2014) en samen met Ton Nijhuis De vleugels van de adelaar, Duitse kwesties in Europees perspectief (2017).

De Amsterdam German Studies Lectures zijn gewijd aan actueel onderzoek naar de nieuwste geschiedenis van Duitsland en Europa. De initiatiefnemers nodigen enkele malen per jaar een gerenommeerde buitenlandse academicus uit, om zijn onderzoek in een openbare lezing aan een Nederlands publiek te presenteren.

In samenwerking met het Goethe-Institut Amsterdam.