Nazi-roofkunst terug naar rechtmatige eigenaar

De rechter beschouwt het kunstwerk als gestolen eigendom. Het Art Institute of Chicago had bij de aankoop in 1966 onvoldoende onderzoek gedaan naar de herkomst van het kunstwerk. Hiermee heeft het museum zich niet gehouden aan haar eigen normen van herkomstonderzoek, aldus de rechter.

Het gaat om de tekening ‘Russian War Prisoner' van de expressionist Egon Schiele. Het kunstwerk kwam in handen van de Oostenrijks-Joodse kunstverzamelaar Fritz Grünbaum. Grünbaum sprak zich in de jaren dertig openlijk uit tegen de slechte behandeling van Joden in Oostenrijk. De nazi’s vermoordden Grünbaum en zijn echtgenote in 1941 in het concentratiekamp Dachau.

In 1938 bracht de familie van Grünbaum zijn kunst naar een opslagplaats in Wenen. De opslagplaats kwam onder controle te staan van de nazi’s. In concentratiekamp Dachau moest Grünbaum documenten tekenen waarmee hij afstand deed van zo’n tachtig werken van Schiele. De nazi’s verkochten de kunstwerken, meldde NRC vorig jaar.

Zo kwam de tekening in handen van de Zwitserse kunsthandelaar Eberhard Kornfeld, die het verkocht aan een galerie in New York waarna het in het museum in Chicago belandde. Kornfeld beweerde dat hij het werk van de schoonzus van Grünbaum had gekocht. Het museum vond dit verhaal geloofwaardig en deed verder geen onderzoek naar de herkomst. 

Het Openbaar Ministerie in New York merkte op dat Kornfeld aankoopbewijzen had vervalst. Op sommige facturen was de handtekening van Grünbaums schoonzus verkeerd gespeld. Mede op basis van dit bewijs gaf een aantal musea en particuliere verzamelaars kunstwerken van Schiele terug aan de nazaten. Het Art Institute of Chicago vond het bewijs niet overtuigend en deed daarom geen afstand van het werk. De rechter oordeelde afgelopen woensdag anders. De in 2023 in beslag genomen tekening gaat terug naar de erfgenamen van Grünbaum. Lees meer bij The New York Times (betaalmuur)

Lees ook op Duitslandweb: ‘Duitse restitutie nazi-roofkunst moet beter’