'Finanzkrise' woord van het jaar 2008
Nieuws

De GfdS kiest al ruim dertig jaar een woord dat het taalgebruik in het afgelopen jaar het meest heeft beïnvloed. Dat de financiële crisis hierop een groot stempel heeft gedrukt, zal daarom niemand verbazen. Want in de top 10 komt nog een woord voor dat het publieke debat in Duitsland domineerde dit jaar. Rettungschirm haalde de achtste plaats.

Engels

Barack Obama slaagde er niet alleen in de eerste zwarte president van de Verenigde Staten te worden, ook bracht hij de eerste Engelse zinsnede in de jaarlijkse GfdS-ranglijst. Zijn verkiezingsleus Yes we can belandde op plaats tien. De min of meer letterlijke vertaling ervan (Ja, wir schaffen es), werd volgens de jury ook veelvuldig gebruikt.

Zeer actueel is ook plaats drie. Datenklau (gegevensdiefstal) is in Duitsland inmiddels een begrip geworden voor de vele voorvallen waarin miljoenen Duitse klantgegevens in de verkeerde handen vielen. Afgelopen woensdag nog besloot de Bondsdag nog tot een wetswijziging die de diefstal van gegevens harder gaat bestraffen.

Hessische Verhältnisse (Hessische toestanden) op plaats vier slaat terug op de politieke crisis in de gelijknamige deelstaat. Nadat regerende coalitie van CDU en FDP bij de deelstaatverkiezingen in januari dit jaar geen meerderheid behaalden, trachtte de SPD van Andrea Ypsilanti met de Groenen een regering te vormen met de steun van de Linkspartei. Na de mislukte coalitie-onderhandelingen, gaat Hessen komende maand weer naar de stembus.

Op de vijfde plaats staat Umweltzone (milieuzone), die in veel Duitse steden is ingevoerd om de luchtkwaliteit te verbeteren. De zesde plaats is weggelegd voor multipolare Welt om de geopolitieke verhoudingen na de Koude Oorlog te benoemen.

Op de zevende plaats eindigde Nacktscanner, het apparaat dat op de Europese luchthavens wordt ingezet om passagiers te controleren op wapens of drugs. Bildungsfrühling ten slotte neemt de negende plek in als omvattende term voor de onderwijshervormingen.

Kroniek

De ranglijst fungeert als een korte kroniek van het jaar. De keuzes van de afgelopen jaren bieden dan ook een gedegen overzicht van de gebeurtenissen. Zo stond vorig jaar Klimatkatastrophe op de eerste plaats. In 2006, het jaar van het WK voetbal in Duitsland, was dat Fanmeile. Met de verkiezing van Angela Merkel werd Bundeskanzlerin het woord van 2005.

Overigens wordt ook het meest misplaatste woord van het jaar gekozen. Begin maart is de uitslag bekend. De twijfelachtige winnaar van 2007 was het woord Herdprämie, letterlijk haardpremie. Het woord verwijst naar de toeslag voor huisvrouwen die liever hun kinderen thuis opvoeden dan ze naar een crèche te brengen. De taalexperts van GfdS achtten de term beledigend voor alle Duitse huismoeders.

                                                                                    heute.de / Spiegel Online

Afbeelding:

DPA/Picture Alliance