Erwin Vervloed

Duitsland is apetrots op Die Mannschaft, die zondagavond wereldkampioen werd. De ploeg van Joachim Löw versloeg in een spannende finale op het nippertje Argentinië. In de laatste minuten van de verlenging scoorde Mario Götze de 1-0. Overal in Duitsland werd zondagnacht feest gevierd.

Miroslav Zech (26) woont in het Servische plaatsje Laćarak. Net als in de rest van Servië leefde hier ooit een grote Duitse minderheid, waartoe hij behoort. Onder de overgebleven Duitsers interesseren alleen de ouderen zich nog voor hun achtergrond, zegt Zech. Jongeren laten de tradities liever voor wat ze zijn. “Ik ga echt niet bij die zestigers zitten”.

Volgens Kinga Ay (28) heeft de Duitse minderheid in Hongarije, waartoe zij behoort, het na 1989 steeds beter gekregen. Daardoor zijn zij minder belang gaan hechten aan de Duitse tradities, denkt ze. Zelf noemt ze zich in eerste instantie Hongaars. “Ik heb dat gevoel van Duits-zijn vooral als bijkomstig ervaren”.

Het heeft meerdere decennia geduurd voordat in Duitsland plaats was voor de verhalen van de Vertriebenen. Vanaf de jaren tachtig werd het taboe op dit deel van de Duitse geschiedenis langzaam doorbroken. Ook nu nog speelt de verdrevenen-kwestie een rol in de verhouding van Duitsland met zijn Oost-Europese buren

Na de Tweede Wereldoorlog moest Duitsland met het verlies van Oost-Pruisen, Silezië en Pommeren een vierde deel van zijn vooroorlogse staatsgebied afstaan. Grote groepen Duitsers, ook uit andere delen van Oost-Europa, werden aan het einde van de oorlog terug naar de latere Bondsrepubliek en DDR verdreven. Slechts weinigen bleven achter.

Ooit woonden meer dan 18 miljoen Duitsers in het Oosten van Europa. Zij woonden in het toen nog veel uitgebreidere Duitse Rijk of in enclaves in het huidige Hongarije, Roemenië en zelfs Rusland. Daar ontgonnen zij bijvoorbeeld op verzoek van plaatselijke leenheren land. Tot in de negentiende eeuw leefden de verschillende bevolkingsgroepen relatief vreedzaam naast elkaar.

Haar naam is Duits, op haar paspoort staat de Duitse adelaar en ze spreekt de taal perfect. Toch is Duits-zijn voor Martina Friedsmann (26) niet vanzelfsprekend. Als nakomeling van de Zevenburger Saksen, een Duitse minderheid in Roemenië, heeft ze zich in Duitsland altijd een beetje anders gevoeld.

Over haar geboorteland Kirgizië weet Anna (23) praktisch niets. Ze was één jaar toen ze met haar ouders naar Duitsland kwam. Haar Rusland-Duitse familie bouwde na 1989 een nieuw leven op in Duitsland. Toch trekt het verre, exotische Kirgizië haar. Volgend jaar hoopt ze met haar moeder het land te bezoeken.