Deelstaten schaffen Hauptschulen af
Verschillende nieuwe schooltypes moeten onderwijs verbeteren

Berlijn en Hamburg voeren deze en volgende week, direct na de vakantie, een nieuw onderwijsconcept in als alternatief voor de Hauptschule. Scholieren die van de Hauptschule afkomen, hebben vrijwel geen kansen op de arbeidsmarkt, luidt al jaren de kritiek. Het percentage uitvallers is bovendien hoog. Het leverde dit schooltype bijnamen op als Resterampe (vergaarbak) en Verliereranstalt (school voor losers).

Een aantal deelstaten stapt nu over op een nieuw systeem, dat scholieren beter onderwijs moet bieden en niet direct tot een keuze voor één schooltype dwingt.

Middenscholen

Hamburg voert vandaag de zogenoemde Stadtteilschulen (stadsdeelscholen) in. Die voegen Hauptschule (vergelijkbaar met het VMBO), Realschule (het Duitse equivalent van de HAVO) en Gesamtschule (een schooltype dat leerlingen van verschillende niveaus en met verschillende achtergrond langer bij elkaar houdt) samen. Op deze nieuwe Stadtteilschulen worden alle schoolexamens aangeboden, ook het zogenoemde Abitur, waarmee leerlingen naar de universiteit kunnen.

Ook Berlijn schaft de Hauptschule nog deze maand af om scholieren meer kansen te geven op goed onderwijs. Daar wordt het nieuwe schooltype Sekundarschule genoemd en is vanaf nu het alternatief naast het Gymnasium, dat leerlingen op universitair onderwijs voorbereidt. In Beieren en Baden-Württemberg heet de Hauptschule voortaan Mittelschule (middenschool) respectievelijk Werkrealschule (vrij vertaald: praktijkhavo). Deze scholen bieden praktijkgerichter onderwijs en een beter diploma.

Duitse onderwijsexperts zijn enthousiast over de nieuwe schoolsystemen. Kinderen met een leerachterstand vallen minder snel buiten de boot op zo'n school, zeggen zij op nieuwssite heute.de, omdat de verschillende onderwijsopties langer open blijven.

Grote onderlingen verschillen

In tegenstelling tot het Nederlandse systeem moet de Duitse scholier doorgaans na vier jaar basisschool dus op 10-jarige leeftijd, kiezen voor een bepaald type middelbare school. Hierdoor belanden relatief veel leerlingen op een school die achteraf niet past bij hun niveau.

Onderwijs is in Duitsland een deelstaataangelegenheid. Elke deelstaat kan daarom grotendeels zelf bepalen hoe het zijn onderwijssysteem indeelt, met als gevolg dat zowel de organisatie als het niveau tussen de deelstaten sterk verschilt.

Hauptschulen zijn er niet in alle deelstaten. In Oost-Duitsland zijn ze bijvoorbeeld na de val van de Muur nooit ingevoerd. Daar bestaat wel een (equivalent van) het Hauptschule-diploma. Sleeswijk-Holstein besloot al in 2007 het impopulaire schooltype af te schaffen. Per dit schooljaar worden daar de zogenoemde Regionalschulen ingevoerd.