SPD kiest nieuwe voorzitters: onzekerheid over grote coalitie

De SPD-leden kozen met 53 procent van de stemmen voor het voorzittersduo Esken/Walter-Borjans. Zij versloegen daarmee minister van Financiën Olaf Scholz en zijn medekandidate Klara Geywitz, die 45 procent kregen. 

Esken en Walter-Borjans willen het regeerakkoord van de grote coalitie openbreken en opnieuw onderhandelen over thema's als klimaatbeleid, sociale rechtvaardigheid en investeringen in wegen en scholen. Daartoe zijn de christen-democraten niet bereid, liet CDU-voorzitter Annegret Kramp-Karrenbauer afgelopen weekend weten. Esken heeft tijdens een tv-debat half november gezegd dat ze in dat geval het partijcongres zou adviseren uit de grote coalitie te stappen. Daarom wordt er volop gespeculeerd over de vraag of de SPD met de CDU/CSU breekt.

Het lijkt erop dat het nieuwe voorzittersduo niet direct op een breuk aanstuurt. Uit de coalitie stappen is geen doel op zich, zei Esken zondagavond in de ARD-talkshow Anne Will. Het gaat de nieuwe voorzitters een "goede inhoud". Ook willen ze dat Scholz minister en vice-kanselier blijft, zeiden Saskia Esken en Norbert Walter-Borjans - ook wel 'NoWaBo' genoemd. Maar ze voegden er aan toe dat hij de schwarze Null, zijn beleid van begrotingsevenwicht, moet loslaten. Dat willen Scholz en de CDU/CSU niet.

Voor Scholz is het verlies van de voorzitterschapsverkiezing een gevoelige nederlaag. Hij liet zich in de zomer met moeite overhalen zich kandidaat te stellen, ten dienste van de partij. Scholz wil dat Merkel-IV de rit uitzit. Duitse media melden dat hij niet van plan is nu alsnog op te stappen. Eerder liet hij al weten dat hij bij verkiezingen lijsttrekker voor zijn partij wil zijn, maar met de uitslag van deze verkiezing is zijn positie niet sterker geworden.

Veel hangt af van wat er komend weekend op het SPD-partijcongres gebeurt. Daar moeten Esken en Walter-Borjans officieel tot voorzitters worden gekozen. Als de sociaal-democraten vervolgens harde eisen opstellen voor verder regeren, wordt het moelijk de coalitie voort te zetten. Maar als de SPD en de CDU het eens kunnen worden over aanpassingen in het beleid, kan Merkel-IV verder regeren. Een snelle breuk betekent dat het basispensioen - een belangrijk issue voor de SPD - er waarschijnlijk niet komt. Dat kan een reden voor de SPD zijn binnenboord te blijven.  

Als de SPD uit de regering stapt, kan de CDU met een minderheidsregering haar beleid voortzetten - de begroting voor 2020 is al aangenomen. Of Merkel stelt de vertrouwensvraag en stuurt aan op nieuwe verkiezingen. Dat lijkt voor geen van beide partijen voordelig, omdat ze allebei momenteel geen overtuigende kandidaat voor het lijsttrekkerschap hebben. Lees meer bij tagessdchau.de, Süddeutsche.de en Spiegel Online