Regering geeft werklozen 5 euro per maand meer
Oppositie woedend over nieuwe bijstandswet Hartz IV

De oppositie staat op haar achterste benen. SPD, Groenen en de Linkspartei dreigen samen naar de rechter te stappen om een klacht in te dienen tegen de nieuwe bijstandswet. Zij noemen die “een schande” en de manier waarop de regering achter gesloten deuren aan de wet heeft gewerkt “onwaardig”. De partijen kondigen aan de wet heel precies uit te pluizen in de Bondsraad, de vertegenwoordiging van de deelstaten, waarin zij de meerderheid hebben.

De regering maakte zondag de nieuwe bijstandstarieven bekend. In totaal gaan de 5 miljoen volwassen Duitse uitkeringsgerechtigden er 5 euro per maand op vooruit: van 359 euro naar 364 euro per maand. Dat kost Merkel-II volgend jaar zo’n 350 tot 400 miljoen euro. Voor de huur en andere vaste lasten krijgen Duitse uitkeringsgerechtigden extra tegemoetkomingen. Dat blijft in de nieuwe wet ook zo.

Alcohol en tabak

In tegenstelling tot de huidige bijstand is er geen rekening meer gehouden met de aanschaf van tabak en alcohol. “Dat zijn genotsmiddelen die niet tot de basisbehoeften horen”, aldus minister Ursula von der Leyen van Werkgelegenheid (CDU) in de Bild Zeitung.

De regering wil 620 miljoen euro investeren in onderwijs voor kinderen van langdurig werklozen. Dat is ook bedoeld voor hun lunch op school en het lidmaatschap van verenigingen. De bijstandsbedragen voor kinderen - tussen de 215 en de 287 euro per maand, afhankelijk van de leeftijd - blijven hetzelfde. Die hadden, aldus Von der Leyen, zelfs mogen dalen volgens de berekeningen van het Duitse centraal bureau voor de Statistiek, maar daartoe wilde ze toch niet overgaan, zei ze op tv-zender ARD. In Duitsland zijn ongeveer 1,7 miljoen kinderen afhankelijk van Hartz-IV.

Menswaardig

Juist de slechte levensomstandigheden van kinderen van Hartz-IV-ontvangers waren aanleiding voor het Constitutioneel Hof de huidige bijstandswet in februari ongrondwettelijk te verklaren. De bedragen waren niet toereikend voor het “menswaardig bestaansminimum”. Merkel-II kreeg de opdracht voor 1 januari 2011 met nieuwe bedragen te komen die “zich sterker aan de realiteit oriënteren”.

Volgens Von der Leyen wordt met de nieuwe wet aan die eis voldaan. Alle bedragen zijn, zo zegt ze, nagerekend door het Duitse centraal bureau voor de Statistiek. De uitkeringen zijn afgestemd op mensen met een klein inkomen, aldus de minister op de ARD. “Dat is de levenswerkelijkheid in dit land.” De regering wil de uitkering niet verder verhogen omdat ze dat naar eigen zeggen niet kan betalen, meldt nieuwssite heute.de.

Hartz-IV

Op 20 oktober besluit het kabinet definitief over de nieuwe wet. Daarna moet die nog worden goedgekeurd door de Bondsdag en de Bondsraad. Over een nieuwe naam voor de Hartz-IV-regeling wordt ook nog gediscussieerd.

De huidige uitkering heet naar de bedenker Peter Hartz, adviseur van de regering-Schröder die de wet in 2005 invoerde. Hartz, voormalig topman bij Volkswagen, raakte kort daarop in opspraak vanwege zijn rol in een omkoopschandaal. Daarnaast is de uitkering vanaf de invoering zo omstreden en met problemen omgeven geweest, dat de naam Hartz-IV ook daarom een negatieve lading heeft gekregen.