Achtergrond

Nog voordat ze officieel vertrekt, wordt kanselier Merkel donderdagavond in Berlijn uitgezwaaid met een Zapfenstreich. Sinds het afscheid van Helmut Kohl in 1998 is het gebruikelijk dat de bondskanselier met deze militaire ceremonie door de Bundeswehr wordt bedankt voor de bewezen diensten. Merkel baarde opzien met de muziek die ze voor deze avond heeft aangevraagd.

De tentoonstelling 'Berlin Global' in het Humboldt Forum in de Duitse hoofdstad geeft een beeld van de wereldstad Berlijn. Historicus en Berlijn-kenner Krijn Thijs is bij de opzet van de tentoonstelling betrokken geweest en vertelt in deze podcast over de geschiedenis en de ontwikkeling van Berlijn. Hij spreekt erover met Duitslandweb-redacteur Marja Verburg - die de tentoonstelling heeft bezocht - en met podcastmaker Maarten Westerveen.

Corona zo snel mogelijk terugdringen en een klimaatbeleid dat onderdeel wordt van alle beleidsterreinen. Dat zijn de belangrijkste opgaven voor de nieuwe Duitse regering, die vanmiddag haar regeerakkoord presenteerde. Beoogd kanselier Olaf Scholz (SPD), Groenen-voorzitters Annalena Baerbock en Robert Habeck en FDP-leider Christian Lindner straalden eensgezindheid uit en herhaalden nadrukkelijk hun goede samenwerking tijdens de coalitieonderhandelingen.

De democratie in Duitsland en Nederland wordt op de proef gesteld. Kwakkelende centrumpartijen, fakenews en de almaar groeiende kloof tussen arm en rijk dagen de democratische orde uit. De coronapandemie vergroot deze problemen uit. Hoewel de legitimiteit van de democratie als rechtsorde niet massaal wordt betwijfeld, is de toekomst van de democratie onzekerder geworden. Hoe ziet die toekomst eruit? Welke mogelijkheden zijn er voor democratische vernieuwing? Dat bespreken Duitse en Nederlandse experts tijdens het online Duits-Nederlands Forum op 25 en 26 november. 

Duitsland neemt extra maatregelen om de snelle toename van het aantal coronabesmettingen het hoofd te bieden. Naast nieuwe beperkingen in verschillende deelstaten, zoals het afzeggen van evenementen en het weren van niet-gevaccineerden op bepaalde plekken, heeft ook de landelijke politiek een nieuw raamwerk opgetuigd om Duitsland door de winter te loodsen.

Tijdens het International Documentary Filmfestival Amsterdam (IDFA) dat woensdag begint, worden meerdere Duitse documentaires vertoond. De film 'Mr. Bachmann and his class' is, samen met vier andere IDFA-films, te zien in bioscopen in het hele land. 

Hier geldt 2G, daar 3G; in Duitsland verschillen de coronamaatregelen per deelstaat, en dat kan voor Nederlandse reizigers nogal verwarrend zijn. Toch zit er systeem in. Daarbij bieden die verschillende aanpakken een kijk op de mogelijkheden die er zijn om het virus te bestrijden. Enkele voorbeelden uit Saksen, Beieren en Berlijn.

Op 9 november 1989 bestormden duizenden Oost-Duitsers de grens met West-Berlijn. Toen de slagbomen eenmaal open waren, was er geen houden meer aan; mensen klommen op de zo gehate Berlijnse Muur. De aanloop naar dit historische moment zie je in de interactieve tijdlijn 'Val van de Berlijnse Muur', met foto- en videomateriaal. 

9 november is in Duitsland een feestelijke en een beladen dag. Niet alleen is het de dag dat in 1989 de Berlijnse Muur viel, ook de Reichspogromnacht in 1938, de revolutie van 1918 en Hitlers Bierkellerputsch vonden op 9 november plaats.

Hoe zorg je dat scholieren een historisch en cultureel bewustzijn ontwikkelen uit de lessen die ze krijgen op school? En hoe zorgt een docent ervoor dat hun leerlingen bewust omgaan met informatie over geschiedenis en cultuur, die ze uit andere bronnen krijgen? Deze vraagstukken stonden centraal bij de nascholingsconferentie Teaching Cultural and Historical Awareness (TCHA), georganiseerd door het Duitsland Instituut Amsterdam en de Radboud Universiteit Nijmegen.