Achtergrond

Vandaag precies 30 jaar geleden werd Detlev Rohwedder doodgeschoten. De succesvolle staalmagnaat was het hoofd van de Treuhandanstalt, de West-Duitse organisatie die na de val van de Muur de Oost-Duitse bedrijven moest privatiseren. De moord op Rohwedder was het dieptepunt van een zeer tumultueuze periode kort na de eenwording, toen bleek dat van de failliete DDR-economie niet veel meer viel te redden. Miljoenen mensen raakten werkloos en drie decennia later is de frustratie over de Treuhandanstalt bij veel Oost-Duitsers nog steeds groot.

De Duitse kanselier Merkel heeft zondag in een televisie-interview bij talkshow 'Anne Will' de deelstaten gemaand zich aan de afspraken over strengere coronamaatregelen te houden. Als deelstaten niets doen tegen oplopende besmettingscijfers, wil Merkel kijken of ze bevoegdheden naar zich toe kan trekken. Ze wil dat deelstaten bijvoorbeeld een avondklok of verdere contactbeperkingen invoeren.

West-Duitsland wordt in de geschiedschrijving van na de Tweede Wereldoorlog vaak omschreven als democratisch, modern, Westers, progressief en economisch welvarend. De Duitse historicus Frank Biess, verbonden aan de University of California at San Diego, pleit voor een alternatieve, kritischere kijk op dit West-Duitse succesverhaal.

Wie wel eens een Duits visitekaartje heeft gezien, weet dat daar nog dikwijls een faxnummer op prijkt. Faxen, het versturen van documenten via de telefoonlijn, is bij ons al jaren geleden uit de gratie geraakt. In Duitsland is het juist een veelgebruikt communicatiemiddel. Waarom?

Het is een opmerkelijke stap: alle Bondsdagleden van CDU en CSU moeten voor vrijdag een verklaring afgeven dat ze niet hebben verdiend aan de corona-pandemie. De fractie probeert zo het vertrouwen van de kiezer te herwinnen, nu twee fractieleden tonnen blijken te hebben verdiend aan de mondkapjesschaarste vorig jaar.

“Einen schönen Frauentag”, horen veel Duitse vrouwen vandaag, en krijgen daarbij soms een bos bloemen of chocolade. In Duitsland wordt aan Internationale Vrouwendag meer aandacht besteed dan in Nederland, in Berlijn is het sinds 2019 zelfs een officiële feestdag. Vrouwendag is dan ook een Duitse uitvinding.

De binnenlandse veiligheidsdienst Verfassungsschutz heeft de rechts-nationalistische AfD als geheel als 'verdacht' aangemerkt. Dat melden Duitse media. Dat betekent dat de dienst bijvoorbeeld AfD-leden kan afluisteren en informanten kan inzetten. Het in de gaten houden van een partij is een zwaar middel in een democratie. De Verfassungsschutz zelf wil voorlopig nog geen mededelingen doen over de zaak. 

Vrijdag precies een jaar geleden werden negen bezoekers van twee shishalounges in de Duitse stad Hanau doodgeschoten. De schutter beroofde daarna zijn moeder en zichzelf van het leven. Een proces kwam er daardoor niet. Overlevenden en nabestaanden van de aanslag zitten nog met veel vragen en vinden dat de autoriteiten op verschillende momenten hebben gefaald.

Nu in Duitsland Armin Laschet is gekozen tot de nieuwe voorzitter van de CDU, maakt hij een grote kans Angela Merkel na de verkiezingen in september op te volgen als kanselier. Wie is deze minister-president van Noordrijn-Westfalen die straks mogelijk een belangrijke stem in de EU heeft?

Welke invloed heeft de coronacrisis op Duitsland en op de Nederlands-Duitse betrekkingen? Daarover spreekt Ton Nijhuis, directeur van het Duitsland Instituut, met Duitslandweb-redacteur Marja Verburg in deze nieuwe aflevering van onze podcastserie 'Achtung Europa'.