Columns

Thuis krijg ik geregeld het verwijt te ambitieus te zijn. Niet de gezelligheid telt, maar het resultaat. Ook al beginnen de jaren voor iedereen mee te tellen - met ons team van acht roeiers samen bijna 400 jaar oud - ik wil na de roeiwedstrijd wel op het podium staan. Op de fiets naar het werk, moet en zal ik elke andere fietser inhalen. Een heel klein beetje heb ik die drang ook op de snelweg. Mijn vrouw zegt vaak dat het toch iets minder kan. Minder ambitie en meer gezelligheid. Maar wil ik dan eindigen als de Duitse economie?

"Laten we naar Rotterdam op vakantie gaan", zegt mijn Berlijnse vriendin ineens. "Dat schijnt zo’n mooie stad te zijn." Ik ben verbijsterd. Rotterdam? Ze legt een Duits tijdschrift voor hippe, jonge ouders voor mijn neus: inderdaad, daar staat het, zwart op wit, we moeten naar Rotterdam.

Historicus Krijn Thijs stuitte op spannende DDR-tapes, die hij graag wil horen. Het leidde tot een tergende worsteling met Oost-Berlijnse archieven. Niet alledaags, wel tekenend voor de druk en de onzekerheid waar de verwerking van de DDR-geschiedenis zo nu en dan nog mee te maken heeft.

Een bureau-collega klaagt in deze grieperige weken (heel) graag en (heel) veel over haar 'Kreislauf'. Ze zucht en steunt erbij, en haar toch al sterke hang naar drama krijgt een extra zwaarmoedige ondertoon. "Heb jij het ook?", vraagt ze, bijna hoopvol. "Nee", zeg ik: "Nederlanders hebben geen Kreislauf."

Het zijn confronterende momenten. Er wordt je gevraagd wat je doet voor je werk, je zegt dat je lesgeeft, er wordt licht gefronst. Vervolgens wordt er om toelichting gevraagd; studenten? Kleuters? Ah, pubers. De frons wordt al dieper. Dan volgt een hoge horde: er wordt gevraagd welk vak. Wat? Duits? 

Duitsland kan blijkbaar niets groots meer. 'Godzijdank’, denken vele Europese historici. Maar het verlies van groots denken leidt inmiddels tot puinhopen. Het land heeft weinig tot geen visie op de toekomst van de eurozone of de Europese Unie. Het kampt met torenhoge kosten en foute planning bij grote infrastructuurprojecten zoals het nieuwe, nog altijd niet afgewerkte vliegveld van Berlijn en het omstreden nieuwe treinstation in Stuttgart.

In de Kerstvakantie merkte ik het voor het eerst: ik ben hard op weg een goede Duitser te worden. Na tien jaar in Duitsland heb ik mij een van de belangrijkste thema’s van de Duitse inburgeringscursussen eigen gemaakt. Ik merkte dat niet in een kerk of concertzaal, maar gebogen over de vuilnisbak in Nederland.

Wat waren de belangrijkste krantenkoppen in Duitsland in de eerste dagen van het nieuwe jaar? Een mij onbekende Schlagerstar, van mijn leeftijd, heeft een nieuwe liefde van 18 lentes jong, honderden Duitsers zijn ingesneeuwd in Berchtesgaden en de e-mail- en Twitter-accounts van vele Bondsdagleden zijn geplunderd, waardoor de nieuwe politieke ster, Robert Habeck van de Groenen, direct zijn Facebook- en Twitter-accounts opdoekt. Maar wat Duitsland het meest bezighoudt, is dat het uit is tussen Duitslands grootste popster, Helene Fischer, en haar bijna even beroemde geliefde. Dat zijn pas echte problemen.

‘Gelukkige Felix!’ stuurt een vriendin me op 1 januari om 00:32 uur.Ik ben in Berlijn op een feestje bij vrienden thuis. In de gang hangt een rek met verkleedkleren, in de badkamer wordt geschminkt. Ik heb mezelf in een witglanzend broekpak gehesen, een Duits meisje met een knalroze pruik heeft vier regenbogen op mijn gezicht getekend. Ik ben me net aan het afvragen of ik niet eigenlijk te oud ben voor dit soort toeren, of hoe het anders komt dat ik niet helemaal in de stemming ben, als ik het berichtje krijg.

Tot verrassing van docente Duits Iduna Paalman spreekt een leerling haar aan op Annegret Kramp-Karrenbauer, de opvolgster van Merkel als voorzitter van de CDU. Hij is bezorgd. "Ze schijnt tegen het homohuwelijk te zijn."