Boekpresentatie | Deze Ontspoorde Wereld
Elma Drayer in gesprek met Linda Bouws

De Duits-Joodse Paula Bermann is politiek zeer goed geïnformeerd en beschrijft in haar dagboek het dagelijks leven in Amsterdam en vanaf 1942 in onderduik in Jutphaas gedetailleerd. Tussen de regels door klinken haar angsten en verlangens, en haar weerzin tegen een opgelegde identiteit: zowel Duits als Joods. Als Duitse wordt ze gewantrouwd, als Joodse opgejaagd. Haar dagboek is geschreven in het Kurrentschrift, een Duitse schrijfmethode die nog maar weinigen kunnen lezen.

Bermanns dagboekaantekeningen zijn doortrokken van weemoed, boosheid, zorg om haar kinderen, afkeer van haar landgenoten en angst voor verraad. Nooit eerder verscheen een zo gedreven en precieze beschrijving van een leven in bezet Nederland, geschreven door een Duitse Jodin. Het dagboek eindigt abrupt: voorjaar 1944 worden Paula, haar man Coen en hun dochter Inge verraden, opgepakt en via Westerbork naar Bergen-Belsen gedeporteerd. Vlak voor de bevrijding sterven Paula en Coen. Hun drie kinderen overleven de oorlog.

Neerlandica Elma Drayer (Smallingerland, 1957) is columnist en recensent van de Volkskrant, commentator op NPO Radio 1, debatleider en bestuurslid van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten. Daarnaast geeft ze (schrijf)trainingen bij de Denkacademie en bij de Campus Persgroep. Eerder werkte ze als redacteur bij dagblad Trouw en bij Vrij Nederland en was ze medebezorger van het Verzameld werk van Karel van het Reve. In 2010 verscheen haar boek Verwende prinsesjes – Portret van de Nederlandse vrouw, dit najaar gevolgd door Witte schuld – Over identiteitspolitiek. Voor uitgeverij Balans bezorgde ze in 2018 Deze ontspoorde wereld – Het oorlogsdagboek van Paula Bermann.

Linda Bouws is Director Metropool International Art Projects. Lid Raad van Toezicht: Duitsland Instituut Amsterdam en Aslan Muziek Centrum. Linda Bouws is in de Europese culturele wereld actief als initiator van evenementen, projecten en NGO’s, voornamelijk in de kunsten en media, tentoonstellingen, cultuur en beleid en internationale samenwerking. Van 2002 tot 2014 was zij directeur van Felix Meritis, Europees centrum voor kunst, cultuur en wetenschappen. Bouws culturele activiteiten richten zich op brandende Europese kwesties, networking en internationale coproductie.

Het Goethe-Institut in samenwerking met Uitgeverij Balans, het Joods Cultureel Kwartier en het NIOD (Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies). 

Links over dit onderwerp

Deze ontspoorde wereld | Elma Drayer in gesprek met Linda Bouws (Facebook event)
Uitgeverij Balans: Deze ontspoorde wereld – Het oorlogsdagboek van Paula Bermann
Deze ontspoorde wereld – Het oorlogsdagboek van Paula Bermann (leesfragment)