Ingrid Bosman

Wat gebeurt er wanneer een groep Nederlandse acteurs een stadstheater in het Oosten van Duitsland overneemt? Komende week vertellen ze het zelf, tijdens een speciale week in theater Frascati in Amsterdam. Met onder meer de voorstellingen 'Nackt' en 'Deutschkurs', die actrice en regisseur Lizzy Timmers in Jena maakte. “Het gestuntel om überhaupt ergens je plek te vinden, dat zal iedereen herkennen.”

Duitsland viert 100 jaar Bauhaus niet alleen in Weimar, Dessau en Berlijn. Net over de grens heeft Krefeld zijn erfenis van de invloedrijke kunstschool opgepoetst. Behalve twee villa’s liet architect Ludwig Mies van der Rohe in de voormalige textielstad zijn enige fabriekscomplex achter. “De helderheid is onwaarschijnlijk.”

Ze is er bij wijze van spreken voor gemaakt. Toch krijgt de laatste nog actieve steenkolenmijn in Duitsland geen nieuwe toekomst als ondergrondse waterkrachtcentrale. Nu volgende maand het licht in de schachten van Zeche Prosper-Haniel in Bottrop wordt gedoofd, moet projectleider André Niemann vaststellen dat de race tegen de klok is verloren. Maar: ”Dit blijft een goede investering.”

De gehoopte 'zee van licht' werd een bescheiden gloed van kaarsen. Toch was de voormalige synagoge in de Berlijnse wijk Schöneberg vrijdagavond weer even iets meer dan een stenen gedenkteken. Buurtbewoners en andere belangstellenden herdachten de Reichspogromnacht van 1938, waarmee 80 jaar geleden het systematische nazi-geweld tegen de Joden begon.

Enschede stond afgelopen week voor de derde keer in het teken van Die Tolle Woche, oftewel de Duitslandweek. Het festival FeierZeit! bracht 600 Duitse en Nederlandse jongeren uit het grensgebied samen. Voor echt contact blijkt meer nodig dan workshops graffiti of een speelse stormbaan. “Iedereen doet zo zijn eigen ding.”

Het tekort aan tandartsen in Nederland blijft oplopen. Onder de buitenlandse collega’s die soelaas bieden zijn Duitsers nog altijd in de meerderheid, al doet de vorig jaar ingevoerde taaleis de animo geen goed. Duitsers die wel bereid zijn die hobbel te nemen, vinden een ander type patiënt in de stoel: “Mensen zeuren hier minder.”

Honderd jaar nadat hij naar Nederland vluchtte, passeert de Duitse keizer Wilhelm II opnieuw de grens. In een trein, net als toen. Theatergezelschap Das Letzte Kleinod houdt vanaf 19 juli halt in het Spoorwegmuseum in Utrecht met de Duits-Nederlandse productie ‘Wilhelm*ina’. Een tragi-komisch portret van een afgedankte vorst. “We hoeven hem niet te sparen.”

TaNDem heet het project waarbinnen Duits-Nederlandse koppels het thema Heimat (‘Waar voel ik me thuis?’) in kunst vertalen. Na vier jaar bestuurlijke voorbereiding hadden de kunstenaars zelf minder dan een maand nodig om op één lijn te komen. Twee duo’s over hun zoektocht: “Er ontstaat elke seconde nieuwe Heimat.”