VR: Pionieren in de DDR
Op zomerkamp in de Koude Oorlog

In deze educatieve virtual reality experience komen leerlingen in een virtueel pionierskamp uit 1978 terecht. Hier ontmoeten zij ooggetuigen uit die tijd en beleven zij hoe dat was: aan de ene kant een leuk zomerkamp met leeftijdsgenoten, aan de andere kant moet je ook uitkijken wat je zegt en doet. De keuzes die je in dit virtuele zomerkamp maakt blijken ook echt gevolgen te hebben... 

De ooggetuigen vertellen over hun ervaringen en reflecteren hier ook op. Hoe kijken zij na de val van de muur op terug? Leerlingen leren op deze manier over de DDR en worden tegelijk aan het denken gezet over de complexiteit van het terugblikken op deze periode. 

'Pionieren in de DDR' is bedoeld voor de vakken geschiedenis, Duits en maatschappijvakken (vo, mbo, hbo) en kan met de VR-bril Meta Quest 3 gespeeld worden en op een Windows-PC/laptop. Via dit formulier krijg je direct de benodigde links en instructies voor het installeren van de app.

Lesmateriaal

Ter ondersteuning van de VR hebben wij lesmateriaal ontwikkeld voor docenten. Dit materiaal helpt leerlingen niet alleen bij het begrijpen van het complexe Oost-Duitse verleden, maar biedt ook verdieping bij de VR-ervaring. Via deze weg krijgen leerlingen meer inzicht in het functioneren van een communistisch systeem en het alledaagse leven in de DDR.

Het lesmateriaal is opgebouwd in drie delen:

• Docentenhandleiding: Deze handleiding bestaat uit een inleiding voor de docent, het antwoordmodel en de begrippenlijst.
• Werkboekje: Het werkboekje voor de leerlingen bestaat uit twee onderdelen.
  • Voorbereidende vragen: Deze vragen kunnen voorafgaand aan het spel worden gemaakt. Ze activeren de voorkennis van de leerling over de DDR en plaatsen het spel in context.
  • Vragen tijdens het spelen: Tijdens het spelen stimuleren deze vragen actieve deelname van leerlingen. Bovendien worden ze hiermee geholpen om zich beter te verplaatsen in de situatie van de ooggetuigen.
• Reflectieopdrachten: Na afloop van het spel kunnen de reflectieopdrachten worden gemaakt. Deze vragen sporen de leerlingen aan tot nadenken over het alledaagse leven van jongeren in de DDR: Hoe verhoudt het leven van jongeren in de DDR zich tot dat van henzelf?

Het lesmateriaal is ontwikkeld voor de lesvakken Duits, Geschiedenis en Maatschappijleer en richt zich op leerlingen vanaf de derde klas van het voortgezet onderwijs. Door de thematische veelzijdigheid is het echter ook breder inzetbaar, bijvoorbeeld binnen vakoverstijgende projecten of burgerschapsonderwijs.

Een indruk van het virtuele zomerkamp

Over de ontwikkeling

'Pionieren in de DDR' is een project op initiatief van het Duitsland Instituut Amsterdam, ontwikkeld met twee partners: 4D Research Lab (ontwerp en techniek) en Stichting Autres Directions (concept, ontwerp, research en script). Hiervoor hebben wij een subsidie van de Nederlandse Organisatie van Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) toegewezen gekregen. De subsidieregeling 'NWA Wetenschapscommunicatie' financiert projecten die de verbinding tussen wetenschap en samenleving versterken.

Blik op de Muur

'Pionieren in de DDR' is gebaseerd op het gastspreker-project 'Blik op de Muur'. Luister ook eens naar de podcast 'Blik op de Muur'. Hierin interviewt Trixie Hölsgens mensen die in de DDR opgroeiden en nu in Nederland wonen, waaronder de drie ooggetuigen uit 'Pionieren in de DDR'.