Merkel wil geen Nobelprijs voor Kohl
Nieuws

“Dat is aan armzaligheid niet te overtreffen”, reageerde Kohl op de weigering van zijn voormalige protegee om zijn nominatie voor de Nobelprijs te helpen verzilveren. Merkel (CDU) had via haar regeringswoordvoerder laten weten het niet nodig te vinden om Kohls nominatie “door verdere verzoekschriften te versterken”. Het verzoek dat Europese Commissie-voorzitter José Manuel Barroso al aan het Nobelprijscomité had gericht, vond Merkel voldoende. En daarmee lijkt een nieuwe winter in de toch al ijzige verstandhouding tussen Kohl en Merkel te zijn aangebroken.

De episode rond Kohls Nobelprijs-kandidatuur begon op de dag dat Europa de vijftigste verjaardag van het Verdrag van Rome vierde. Tijdens de viering in Berlijn had Barroso de oud-kanselier nog uitgebreid in het zonnetje gezet. De EC-voorzitter prees de 77-jarige Kohl voor zijn decennialange inzet voor de Europese eenwording en zijn beslissende rol in de Duitse Wiedervereinigung, een prestatie die volgens Barroso moest worden bekroond met de Nobelprijs voor de Vrede. “Hij heeft de prijs verdiend”, zo zei de Portugees. Luttele dagen na de viering voegde Barroso de daad bij het woord door een officieel verzoek in te dienen bij het Nobelprijscomité.

Dat Angela Merkel weigert Barroso’s verzoek te ondersteunen, zal op de uiteindelijke beslissing van het Nobelprijscomité misschien van weinig invloed zijn. Maar een politiek affront aan het adres van Helmut Kohl is het wel. Kohl en Merkel, in de jaren negentig nog “Kohls meisje” genoemd vanwege de voorvechtersrol die Kohl in haar politieke carrière speelde, staan sinds eind 1999 op gespannen voet. In dat jaar was Merkel de eerste die openlijk afstand nam van Kohl toen deze in opspraak raakte met het omvangrijke partijfinancieringsschandaal rond wapenhandelaar Karlheinz Schreiber. Het schandaal leidde uiteindelijk tot het terugtreden van Kohl als erevoorzitter van het CDU.

Om iemand die gedwongen afstand deed van zijn erevoorzitterschap vervolgens wel de Nobelprijs te verlenen, stuit Merkel tegen de borst. Maar de aanhangers van Kohl vermoeden een andere reden. Volgens hen dwarsboomt Merkel de nominatie van haar vroegere mentor omdat ze bang is dat een Nobelprijs haar eigen buitenlandpolitieke successen zal overschaduwen. Om de schijn niet al te zeer tegen te krijgen, liet Merkel daarom later weten dat ze ook persoonlijk zeer “verheugd” zou zijn met een eventuele Nobelprijs voor Kohl, maar het feit dat ze deze uitspraak niet persoonlijk deed maar andermaal via een regeringswoordvoerder, kon bij Kohl op weinig waardering rekenen.

Overigens sprak Merkel zich daarmee nog in betrekkelijk diplomatieke bewoordingen uit over de Nobelprijs-perikelen rond Kohl. Hoewel het plan de nodige bijval kreeg van onder andere de Beierse minister-president Edmund Stoiber (CSU) en voormalig minister-president van Brandenburg Manfred Stolpe (SPD), was er ook veel kritiek. Zo sprak Jürgen Trittin, onder Bondskanselier Gerhard Schröder nog minister van Milieu namens Die Grünen, zich onverbloemd uit tegen een Nobelprijs voor Kohl. "Hij kan niet de vruchten plukken die de Oost-Duitse burgerrechtenbeweging en voormalig president Gorbatsjov hebben moeten zaaien.”