Deelstaten verzetten zich tegen belastingwet
Bondsraad beslist volgende week over lastenverlichting

Het Wachstumsbeschleunigungsgesetz van de Duitse centrale overheid voorziet in lastenverlichting voor gezinnen en bedrijven en moet op 1 januari 2010 ingaan. Van de 8,5 miljard euro neemt Merkels regering 4,6 miljard voor haar rekening, de deelstaten moeten 2,3 miljard betalen en de gemeentes 1,6 miljard.

De deelstaten zijn zeer ontstemd over de kosten die hen in de maag worden gesplitst. Vooral de verlaging van het btw-tarief voor hotels van 19 naar 7 procent zet veel kwaad bloed. Dit onderdeel van de wet, geïnitieerd door de CSU, moet de noodlijdende horecabranche tegemoet komen maar leidt tot een inkomstenverlies voor de deelstaten van bijna een miljard euro.

Bondsraad

De CDU en de FDP hebben in de Bondsraad een kleine meerderheid, maar nu ook een aantal CDU-minister-presidenten protest aantekent, is het de vraag of de wet het bij de stemming op 18 december redt. Peter Müller, CDU-regeringsleider van Saarland, verlangde eerder deze week een compensatie van Merkel in de vorm van een deel van de BTW-opbrengsten. Dat geld kunnen de deelstaten gebruiken voor de afgesproken investeringen in het onderwijs, in Duitsland een deelstaataangelegenheid. Als Merkel niet met een goed aanbod komt, stemt hij tegen, aldus Müller in weekblad Der Spiegel.

Ook Thüringen en Saksen-Anhalt (geregeerd door CDU en SPD) en Hamburg (CDU en Groenen) dreigen nee tegen de wet te zeggen. Minister-president Carstensen van Sleeswijk-Holstein eist net als Müller compensatie voor de gedelfde Länder-inkomsten, maar Merkel heeft inmiddels laten weten dat ze geen aparte afspraken met deelstaten wil maken.

'Willekeurig'

Er is Merkels regering veel aan gelegen deze eerste grote wet zonder problemen door de Bondsraad te krijgen. De lastenverlichting was een belangrijke verkiezingsbelofte van CDU/CSU en FDP. Niet alleen de deelstaten, ook de oppositie en toonaangevende economische experts hebben kritiek op de belastingwet. De oppositie noemt de lastenverlichting “willekeurig, bureaucratisch en sociaal onrechtvaardig” en is van mening dat die geen impulsen oplevert voor economische groei.

Prominente economen als Peter Bofinger en Wolfgang Wiegard roepen de deelstaten zelfs op de belastingstrijd met Berlijn vooral te blijven volhouden. Lastenverlichting is “helemaal verkeerd”, zeggen zij, en ze verwachten dat de regering de belastingen op zijn laatst in 2014 weer moet verhogen.

Donderdag werd bekend dat Duitsland volgend jaar nieuwe schulden van meer dan 10 miljard euro begroot. Vanaf 2011 wil het land streng gaan bezuinigen zodat het in 2013 weer aan de criteria van het EU-stabiliteitspact voldoet, waarin de schulden niet meer dan 3 procent van het BNP mogen bedragen.