Kritiek op Duitse opstelling tegenover Libië
Oppositie en media verwijten regering starheid

“Peinlich, peinlich”, luidde de reactie van de toonaangevende opiniesite Spiegel Online op de lovende woorden van Moammar Kadhafi over Duitsland. Erg genant dus, dat de Libische alleenheerser de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Guido Westerwelle (FDP) prees om diens weigering mee te werken aan militaire sancties tegen het Noord-Afrikaanse land.

Merkwaardig trio

Terwijl de VN-partners toewerkten naar een resolutie die onder andere het Libische luchtruim tot no-fly-zone moest verklaren, bleef Duitsland sceptisch. Vanwege “aanzienlijke gevaren en risico’s” onthield het tijdelijke lid van de Veiligheidsraad zich donderdagavond uiteindelijk van stemming. Duitsland plaatste zich daarmee tegenover zijn internationale partners Verenigde Staten, Engeland en Frankrijk en in het kamp van Rusland en China. “Een merkwaardig trio”, noemde Spiegel Online die combinatie.

Aanvankelijk kon Westerwelles houding ook in de Duitse oppositie wel op sympathie rekenen. Het risico bestaat dat de sancties tegen Libië de VN een nieuwe langdurige crisishaard opleveren. De sancties moeten tenslotte worden gehandhaafd. Daarbij is militaire interventie haast onontkoombaar.

Maar belangrijker nog: met het besluit heeft de internationale gemeenschap de morele verantwoordelijkheid op zich genomen voor de Libische bevolking. Dat maakt het moeilijk straks niet in te grijpen als Kadhafi de tegen zijn eigen volk gerichte dreigementen ten uitvoer brengt – ook al hebben de VN zich tot dusver tegen de inzet van grondtroepen uitgesproken.

Starheid

Westerwelle en bondskanselier Merkel hielden zo consequent aan hun standpunt vast, dat het in eigen land ook wel als starheid wordt gezien. Politici – ook van de regeringspartijen – en media in Duitsland vragen zich af waarom de regering zich zo sterk afzet tegen zijn traditionele partners. Zij verdenken de regering van verkiezingsretoriek door zo in te spelen op het pacifisme onder de Duitse bevolking. En daarmee de internationale betrekkingen bewust onder druk te zetten.

Normaal gesproken volgt de Duitse regering immers zo veel mogelijk het beleid van de internationale gemeenschap, zei een woordvoerder van de oppositionele SPD tegen Spiegel Online. “Dat Westerwelle de dreiging met een no-fly-zone zo categorisch uitsloot, was dus fout.” Dat Kadhafi nu tegemoet lijkt te komen aan de internationale druk en een staakt-het-vuren heeft afgekondigd, versterkt de kritiek alleen maar.

Compenseren

De bondsregering lijkt zich daarvan ook bewust. Westerwelle kondigde donderdag in de Bondsdag aan extra AWACS-verkenningsvliegtuigen naar Afghanistan te willen sturen. Daarmee wil Duitsland de weggevallen Amerikaanse vliegtuigen compenseren. De VS sturen hun AWACS juist van Afghanistan naar Libië om eventuele luchtaanvallen te begeleiden. Weekblad Die Zeit merkt op dat Duitsland ondanks zijn standpunt dus alsnog militair reageert op de Libië-resolutie.