‘Partijen hadden AfD serieus moeten nemen’
Reacties Duitse media op Europees succes AfD

Süddeutsche Zeitung

‘Partijen hadden AfD serieus moeten nemen’

AfD-voorzitter Bernd Lucke klaagt over de gevestigde partijen die zijn AfD hebben doodgezwegen. Maar hij moet hen juist dankbaar zijn, schrijft de Süddeutsche Zeitung in een commentaar. “De afgelopen weken zijn een belangrijke les. De tegenstanders hebben een grote fout gemaakt in de omgang met de AfD.” De partijen hadden de eurosceptici serieus moeten nemen. “In plaats daarvan viel men terug op oude reflexen. En viel men de AfD aan op een manier die niet strookte met het beeld van de partij.”

Meestal probeerden tegenstanders de AfD-politici als rechts-populisten af te doen, “of zelfs als geraffineerd gemaskeerde rechts-extremisten. Beide is onzin”, aldus de Süddeutsche Zeitung. In de kern is de partij burgerlijk. “CDU en CSU weten dat, veel invloedrijke krachten in de AfD komen bij hen vandaan.” Doodzwijgen is ook geen goede tactiek. Meer nog dan de inhoud verbindt de AfD-leden het geloof dat de partij waarheden uitspreekt die in Duitsland niet gezegd zouden mogen worden. “Hun kritiek op de euro is voor hen het belangrijkste voorbeeld, maar het geldt ook voor de Oekraïne-crisis en het migratiebeleid.”

De AfD vult een gat dat de CDU/CSU, de SPD en ook de FDP hebben laten vallen, concludeert de Süddeutsche Zeitung. “De AfD is de ‘eindelijk-zegt-iemand-het-een-keer’-partij, op dit moment in ieder geval voor 2 miljoen mensen.” De andere partijen doen er goed aan het debat aan te gaan over de vraag waar die vermeende waarheden van de AfD toe leiden. “Dan bereiken Lucke en de zijnen snel de grenzen van hun technocratische wereldbeeld.”

Die Welt

‘Regeringsverantwoordelijkheid heeft Wilders onttoverd’

Die Welt noemt de uitslag van de Europese verkiezingen “een klap in het gezicht van het Europese establishment.” De reacties van de politici maken duidelijk waar het eigenlijke probleem ligt, aldus Die Welt: “Het establishment sluit de rijen en houdt de oren dicht.” De conservatieve krant legt uit dat je de anti-establishment-partijen niet op één hoop kunt gooien. Zo is de Britse UKIP noch racistisch, noch extreem nationalistisch en wil ze met het Franse Front National niets te maken hebben. En de AfD gaan de anti-Europese standpunten van UKIP al te ver.

Het buitensluiten van de populisten is contra-productief, schrijft Die Welt. “Het betrekken van Geert Wilders, de Nederlandse tegenstander van de islam en de EU, in de regeringsverantwoordelijkheid schijnt hem in zekere mate onttoverd te hebben.” Bovendien, als je deze partijen buitensluit, betekent dat ook dat je hun kiezers negeert. Juist voor deze kiezers, zo’n 30 procent, moet Europa zorgen als het wil dat de EU overleeft, aldus Die Welt.

Handelsblatt

‘Merkels AfD-strategie wordt boomerang’

Veel Duitse media berichten over de richtingenstrijd binnen de CDU/CSU over de vraag hoe met de AfD om te gaan. Kanselier Merkel liet direct na de Europese verkiezingen weten niet te willen samenwerken met de Alternative für Deutschland en noemde het “opmerkelijk en spijtig” dat de AfD zo’n goed resultaat heeft gehaald. Dat kan haar duur komen te staan bij de deelstaatverkiezingen later dit jaar in Saksen, Brandenburg en Thüringen, waarschuwt het Handelsblatt. Daar staat de AfD er goed voor. “Merkels AfD-strategie wordt een boomerang”, kopt de krant.

Andere CDU-politici willen wel met de AfD samenwerken. “De partij spreekt ook veel van onze kiezers aan”, aldus een CDU-Bondsdaglid. “Het is een politieke stommiteit om te zeggen dat je nooit met hen wil samenwerken”, aldus CDU’er Christean Wagner. Wagner is oprichter van de Berliner Kreis, de rechts-conservatieve vleugel binnen de CDU

Spiegel Online

‘Hopelijk lost AfD snel in lucht op’

Spiegel Online bericht ook uitgebreid over de verdeeldheid binnen de CDU, maar heeft het zelf ook niet zo op de AfD, blijkt uit een commentaar van een van de hoofdredacteuren. Duitsland mag zich niet bij zijn economische succes neerleggen, luidt een van de lessen van de Europese verkiezingen die Spiegel Online opsomt.

“Alleen omdat het bij ons goed gaat, mogen we niet vergeten dat we op een goed functionerend Europa aangewezen zijn”, aldus het commentaar. “Helaas worden veel debatten over Europa hier gedomineerd door overdreven gierigheid en kleingeestigheid. Met de vriendelijke groeten aan de AfD. Hopelijk lost dit gezelschap snel in lucht op.”

Frankfurter Allgemeine Zeitung

‘AfD niet meer weg te zetten in rechtse hoek’

De AfD haalde bij de Europese verkiezingen niet veel meer stemmen dan bij de Bondsdagverkiezingen vorig jaar, schrijft de FAZ in een analyse. Dat ze nu zeven zetels krijgt terwijl ze vorig jaar de kiesdrempel niet eens haalde, komt mede door de lage opkomst bij de EU-verkiezingen. Desalniettemin is het succes van de partij verrassend, vindt de FAZ, nu de eurocrisis, die de aanleiding voor de oprichting van de AfD vormde, in Duitsland “niet meer de grote polariseerder” is.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen, die zondag ook in tien van de zestien Duitse deelstaten plaatsvonden, haalde de AfD tussen de 5 en de 10 procent van de stemmen. “Te weinig voor een doorbraak”, concludeert de FAZ. Maar het laat wel zien dat de partij in een aantal gemeentes en deelstaten "een vaste kiezerskern" lijkt op te bouwen. Bijvoorbeeld in Saksen, waar later dit jaar deelstaatverkiezingen zijn. Nu de FDP de laatste jaren uit zoveel deelstaatparlementen is weggestemd, is samenwerking van de CDU met de AfD op deelstaatniveau niet ondenkbaar, aldus de FAZ.

De AfD is nu, na de Europese verkiezingen, niet meer zo makkelijk weg te zetten in de rechtse of rechts-radicale hoek, schrijft de krant, omdat de partij zich duidelijk heeft gedistantieerd van het Franse Front National. Als de AfD dat volhoudt, wordt de partij alleen maar salonfähiger. "Dat zal het vooral voor de CDU moeilijk maken."