Graduiertenkolleg: 'Die Friedensbewegung'
De vredesbeweging in Oost- en West-Europa in de jaren tachtig

De strijd tegen de kruisraketten bracht begin jaren tachtig honderdduizenden op de been in Amsterdam, Den Haag, Bonn en andere West‐Europese steden. Aan de wapenwedloop lag een politiek conflict tussen Oost en West ten grondslag, dat door de vredesbeweging in het Westen echter vaak gebagatelliseerd werd. Velen zagen de “schietgrage cowboy” Reagan als de grote boosdoener. Dat ook in Oost‐Europa steeds meer mensen, onder veel moeilijkere omstandigheden, zich voor duurzame vrede in Europa inzetten werd door de activisten in het Westen slechts langzaam erkend. Degenen die dit inzagen besloten dialoog en contact ‘van onderop’ te zoeken met de wereld van het Oostblok. Zo kregen protest en oppositie aan beide kanten van het IJzeren Gordijn een grensoverschrijdende en blokoverstijgende betekenis.

Dit seminar gaat in op de verhouding tussen de vredesbeweging in Oost en West en met name op de waarneming van de Oost‐Europese dissidenten in het Westen. Ging het hier om verwante tegenhangers van de eigen vredesbeweging, om ‘natuurlijke bondgeboten’ dus, of om stoorzenders in de strijd voor ontwapening? Sprak men wel dezelfde taal? Welke contacten en netwerken bestonden eigenlijk tussen de gescheiden protestwerelden? Hoe zijn dergelijke vervlechtingen historisch te onderzoeken?

Deze vragen worden door drie sprekers behandeld. De Marburgse historicus Eckhart Conze is een toonaangevend kenner van de geschiedenis van de Bondsrepubliek, met name ook van de jaren zeventig en tachtig. Hij publiceerde vorig jaar het veelgeprezen boek Die Suche nach Sicherheit. Eine Geschichte der Bundesrepublik Deutschland von 1949 bis in die Gegenwart. Christie Miedema werkt aan het DIA aan een proefschrift over de betrokkenheid van Poolse en Oost‐Duitse ballingen bij de Westerse hulp aan de oppositie in hun thuislanden. Julia Metger promoveert aan de FU Berlijn over buitenlandse correspondenten in Moskou en het westerse beeld van de Oost-Europese dissident. Ruud van Dijk is docent Nieuwste Geschiedenis aan de UvA.

Het Graduiertenkolleg van het DIA wordt financieel ondersteund door de Deutscher Akademische Austauschdienst (DAAD) en richt zich speciaal op promovendi die zich bezighouden met het naoorlogse Duitsland, met de Nederlands‐Duitse betrekkingen en met Duitsland in Europa. De bijeenkomsten staan ook open voor andere promovendi, voor MAstudenten en senior‐wetenschappers.

Klik hier voor een pdf-versie van het programma.