Zwart-groene coalitie Hamburg omstreden
Nieuws

CDU en Die Grünen liggen zowel qua inhoud als qua politieke stijl ver uit elkaar. Daarom was een zwart-groene coalitie tot nog toe niet voor de hand liggend. De laatste jaren is het, door het veranderende politieke landschap in Duitsland, steeds moeilijker geworden om traditionele coalities als CDU-FDP, CDU-SPD of SPD-FDP, te vormen.

In beide partijen wordt kritiek geuit op de Hamburgse samenwerking. De partijen zijn, juist omdat het gedachtegoed zo ver uit elkaar ligt, bang de eigen standpunten teveel aan de ander aan te moeten passen, of bang dat ze bij volgende verkiezingen kiezers verliezen die een dergelijke coalitie niet zien zitten.

Signaalwerking

Kanselier Angela Merkel bestreed donderdag nadat het verdrag getekend was dat er een “signaalwerking” voor de federale overheid vanuit ging. De CDU vreest dat Die Grünen milieumaatregelen laten prevaleren boven economische belangen. “Gezamenlijk beleid vereist een gemeenschappelijke inhoudelijke basis en een persoonlijke vertrouwensbasis”, aldus CSU-partijleider Erwin Huber, “en dat is met Die Grünen allebei niet te verwezenlijken.”

Ook de Grünen bezien hun deelstaatcollega’s met een kritische blik. “De CDU/CSU loopt op veel gebieden nog achter”, aldus partijleider Reinhard Bütikofer. Als voorbeelden noemde hij kernenergie, klimaatbeheersing en minimum loon. Op federaal niveau vindt hij de verschillen tussen de partijen nog te groot. Partijgenoten vrezen dat de Groene principes in een dergelijke coalitie tekort worden gedaan.

Jamaica-coalitie

Toch zien politici van beide partijen ook mogelijkheden voor andere zwart-groene coalities, of voor de zogenoemde Jamaica-variant (zwart-geel-groen, CDU/CSU, FDP en Grünen). Günther Oettinger, CDU-minister-president van Baden-Württemberg, vindt beide coalities een optie voor zowel andere deelstaten als voor de federale overheid. Groene politici in Bremen en Tübingen zien de zwart-groene regering als een “verzoening tussen economie en ecologie”. Bondsdagfractievoorzitter Renate Künast van Die Grünen noemde “dat wat de regering in Hamburg van plan is beter dan wat de SPD momenteel in de regering doet.”

Het kostte CDU-burgemeester Ole von Beust en fractievoorzitter Christa Goetsch van de GAL (zoals de Grünen in Hamburg heten) bijna twee maanden onderhandelen om tot het coalitieverdrag te komen. Over de belangrijkste twistpunten wisten de partijen uiteindelijk een compromis te bereiken. Zo geven de Groenen toe bij de Elbe-kwestie, die nu mag worden uitgebaggerd om de bereikbaarheid van de haven van Hamburg te verbeteren. In ruil daarvoor wordt er veertig miljoen euro uitgetrokken voor ecologische verbeteringen van de Elbe. De beslissing over een ander strijdpunt, de bouw van kolencentrale Moorburg, is echter uitgesteld.

Verkiezingen

Bij de verkiezingen op 24 februari verloor de CDU in Hamburg haar absolute meerderheid, maar de partij bleef concurrent SPD ruim voor. Zwart-groen leek vanaf het begin al de enige realistische coalitiemogelijkheid, omdat de CDU weigerde met de SPD samen te werken. De christen-democraten namen het SPD-leider Kurt Beck kwalijk na de verkiezingen in Hessen en aan de vooravond van de verkiezingen in Hamburg openlijk met Die Linke te flirten.

Beide coalitiepartners moeten het coalitieverdrag nog goedkeuren. De Grünen doen dat op 27 april, de CDU op 28 april.

Ook in Hessen, waar zowel CDU en FDP als SPD en Die Grünen een meerderheid missen, bestaat overigens nog steeds de mogelijkheid een zwart-groene regering of een Jamaica-coalitie te vormen. Maar daar zijn de partijen het voorlopig nog niet eens.

                                                             ZDF Heute.de/FAZ.NET/Spiegel Online