CDU-congres ziet Merkel-IV wel zitten

Zondag maakte Merkel de CDU-ministers voor haar nieuwe kabinet bekend. Daarbij viel vooral de 37-jarige Jens Spahn op, die minister van Gezondheid moet worden. Als Bondsdaglid ontwikkelde Spahn zich de laatste jaren tot een van de invloedrijkste critici over Merkels beleid binnen de partij.

Spahn is opgegroeid dicht bij de Nederlandse grens, spreekt Nederlands en was de laatste jaren voorzitter van de Nederlands-Duitse parlementaire contactgroep. Ook heeft hij zich als parlementariër op gezondheidszorg en financiën gericht. 

Spahn wordt gerekend tot de conservatieve vleugel van de CDU. Hij is voor een veel restrictiever vluchtelingenbeleid. Het wordt uitgelegd als een zeer slimme zet van Merkel om hem aan de kabinetsdiscipline te binden. Daarnaast is Gezondheid een lastig ministerie, ook Duitsland kent grote problemen in de zorg. Daar zal Spahn zijn handen aan vol hebben.

Andere nieuwe gezichten die Merkel presenteerde, zijn de binnen de CDU geliefde Julia Klöckner (45) op Landbouw, nu nog fractievoorzitter in Rijnland-Palts; de minder bekende Helge Braun (45), die Kanzleramtsminister moet worden; en de vrijwel onbekende Anja Karliczek (46) op Onderwijs. Uit de vorige ministersploeg blijven Ursula von der Leyen (59) op Defensie en Peter Altmaier (59), die Economische Zaken krijgt. Daarmee heeft Merkel net zoveel mannelijke als vrouwelijke ministers uitgezocht, maar, op haarzelf na, geen enkele Oost-Duitser.

Een belangrijk voorbehoud moet nog wel worden gemaakt: de ongeveer 460.000 SPD-leden moeten nog instemmen met het regeerakkoord. Die brengen deze week schriftelijk hun stem uit. Stemmen ze tegen, dan kan het akkoord de prullenbak in en moet er opnieuw worden onderhandeld. De uitslag wordt 4 maart verwacht. 

Annegret Kramp-Karrenbauer

Een week geleden schoof Merkel de populaire minister-president van Saarland, Annegret Kramp-Karrenbauer, naar voren als nieuwe secretaris-generaal van de CDU. De secretaris-generaal heeft een belangrijke partijpolitieke positie en is een soort manager van de partij. Kramp-Karrenbauer (55) is een vertrouweling van Merkel en wordt ook genoemd als haar mogelijke opvolger als kandidaat-kanselier. Ze ligt goed bij zowel de conservatieve als bij de liberale middenvleugel van de partij. Haar lange naam wordt veelvuldig afgekort tot AKK. Merkel zelf was ook ooit secretaris-generaal van de partij.

Kramp-Karrenbauer hield een vurige toespraak om haar publiek van haar motivatie te overtuigen. Ze wil de partij vernieuwen. Ze werd met 98,87 procent van de stemmen gekozen, maakte de partij bekend. Met haar verkiezing, en met de verjonging van het ministersteam heeft Merkel gezorgd dat de kritiek op haar koers is verstomd.

De laatste weken werd de kritiek op Merkel steeds luider. De SPD zou veel meer uit de onderhandelingen hebben gesleept dan de CDU en belangrijke ministersposten heeft de partij uit handen gegeven. Ook zou de verkiezingsuitslag aanleiding geven de partij te vernieuwen, en Merkel lijkt daarvoor niet de juiste persoon. Met haar verrassende keuze voor ministers heeft ze deze kritiek gepareerd.