Experts waarschuwen na moord op Lübcke voor extreem-rechtse terreur

Lübcke, bestuurder in de deelstaat Hessen, werd in de nacht van 2 juni van dichtbij door het hoofd geschoten. Verdachte Stephan E. (45) werd afgelopen weekend voor de moord opgepakt. Er is dna van hem op de kleding van het slachtoffer gevonden. De zaak is overgedragen aan het landelijk parket, dat onderzoek doet als er politieke terreur wordt vermoed.

E. is vaker voor geweldsmisdrijven veroordeeld, melden Duitse media. In 1995 werd hij voor een bomaanslag op een asielzoekerscentrum tot zes jaar jeugddetentie veroordeeld. Hij zou actief zijn geweest bij de Hessische NPD en de Autonome Nationalisten en contact hebben gehad met neonazi's uit de militante groepering Combat 18.

De laatste jaren gold E. bij de veiligheidsinstanties niet meer als gevaarlijke rechts-extremist. Uit het politieonderzoek blijkt nu dat hij wel veel haatcommentaren op sociale media plaatste. Zo schreef hij in 2018 dat de regering snel moest aftreden, "of er vallen doden". Lübcke had zich ten tijde van de vluchtelingencrisis uitgesproken voor de opname van vluchtelingen in Noord-Hessen. Daarna werd hij enige tijd beveiligd wegens bedreigingen.

Radicalisering en geweld

Verschillende deskundigen waarschuwen in Duitse media voor het gevaar van extreemrechtse terreur. De komende 12 tot 18 maanden worden bijzonder gevaarlijk, aldus Gideon Botsch, hoofd van de Forschungsstelle für Antisemitismus und Rechtsextremismus aan de Universität Potsdam. Rechts-radicalen raken volgens hem gefrustreerd omdat er minder aandacht is voor prostesten van bijvoorbeeld anti-islambeweging Pegida. Ze propageerden een politieke omwenteling die niet is gekomen. Dat kan tot radicalisering en geweld leiden. Pegida en de AfD dragen met hun hetzes aan zo'n klimaat bij, aldus Botsch.

Volgens onderzoekers van de Universiteit Marburg heeft de rechts-radicale scene in Hessen genoeg geweldspotentieel om een moord als die op Lübcke te plegen. Extreem-rechtse groepen verbinden zich de laatste jaren ook steeds vaker met de vechtsport- en hooliganscene of met de gele hesjes, aldus een van de onderzoekers. Politicoloog Hajo Funke vergelijkt de moord op Lübcke met een van de moorden van de NSU, de neonazi-terreurcel die begin jaren 2000 acht Turkse middenstanders, een Griek en een politieagente vermoordde. Een van de Turkse slachtoffers was ook van dichtbij door het hoofd geschoten. 

De afgelopen jaren heeft in Duitsland veel rechts gemotiveerd geweld plaatsgevonden. Zo namen sinds de vluchtelingencrisis in 2015 en 2016 het aantal aanslagen op asielzoekerscentra dramatisch toe. Ook waren er al eerder aanslagen op politici: in 2015 werd Henriette Reker neergestoken toen ze campagne voerde voor het burgemeesterschap van Keulen, door een man met extreem-rechtse achtergrond die het niet eens was met het Duitse vluchtelingenbeleid. 2017 werd de burgemeester van Altena (Noordrijn-Westfalen) aangevallen met een mes vanwege zijn liberale vluchtelingenbeleid. Lees meer bij Süddeutsche.de, tagesspiegel.de, tagesschau.de en Spiegel Online