'Binnenlandse veiligheidsdienst gaat AfD als geheel in de gaten houden'

De Verfassungsschutz zal de AfD begin volgende week officieel als Verdachtsfall aanmerken, meldt de Frankfurter Allgemeine Zeitung op basis van informatie uit veiligheidskringen. De dienst kan dan bijvoorbeeld leden afluisteren en informanten inzetten. Daar is wel toestemming van een rechter voor nodig. Op dit moment ligt een ruim 1000 pagina's tellend rapport van de Verfassungsschutz over de AfD op het ministerie van Binnenlandse Zaken, waar het Bundesamt für Verfassungsschutz onder valt. 

De AfD was al een Prüffall: in 2019 besloot de binnenlandse veiligheidsdienst te onderzoeken of ze de partij officieel in de gaten moet houden. De invloed van de extreme of 'völkisch' genoemde delen van de partij zouden de afgelopen twee jaar zijn gegroeid. Daarom wil de Verfassungsschuz nu een stap verder gaan.

De extreem-rechtse partijvleugel Der Flügel werd vorig jaar al tot Beobachtungsfall verklaard: dat is de fase die volgt op de Verdachtsfall. De Verfassungsschutz kan dan nog meer middelen inzetten. De dienst deed dat vanwege "bewezen extremistische intenties" van de Flügel-aanhangers: zij propageren vreemdelingenhaat en een anti-democratische ideologie. Der Flügel hief zichzelf daarna op, maar de invloed van de extreem-rechtse AfD'ers is gebleven, aldus de Verfassungsschutz. Ze schat in dat zo'n 7.000 AfD'ers Flügel-aanhangers zijn.

Het in de gaten houden van een politieke partij of een afdeling ervan is een zwaar middel in een democratie. Aan de andere kant is het de taak van de Verfassungsschutz de Duitse democratische orde te beschermen. Ze neemt een partij of een afdeling in het vizier als ze aanwijzingen heeft dat die een gevaar vormt voor de democratie en de rechtsstaat. Eerder al hield de Verfassungsschutz geradicaliseerde jongerenafdelingen van de AfD in de gaten en sinds de zomer van 2020 gelden de partij-afdelingen in Brandenburg en Thüringen als Verdachtsfall. 

De dreiging van de Verfassungsschutz de AfD strenger in de gaten te houden, leidt tot verdeeldheid in de partij. Dat bleek op het AfD-partijcongres in november. Partijvoorzitter Meuthen riep leden op om afstand te houden van rechts-radicalen en de toon te matigen. Anderen willen juist provoceren en "het systeem" omverwerpen. Fractievoorzitter Gauland zei in december nog dat de AfD een spreekbuis moet zijn voor omstreden protestbewegingen als Querdenken en Pegida. Lees meer bij FAZ.net en RND.de