Kwestie omstreden voorzitter Vertriebenen opgelost
Erika Steinbach krijgt haar zin en doet een stap opzij

De problemen ontstonden door Steinbachs kandidatuur voor de Stichting Vlucht, Verdrijving, Verzoening. Die is door de regering opgericht om de Vertriebenen - Duitsers die tijdens en na de Tweede Wereldoorlog uit Polen en andere Oost-Europese landen werden verjaagd – anders te herdenken. Duitsland wil bij die herdenking bijvoorbeeld meer ruimte voor verzoening met de Oost-Europese buurlanden.

In het stichtingsbestuur moet ook een afgevaardigde van de Bund der Vertriebenen (BdV) zitting nemen, die de belangen van de verdrevenen in Duitsland behartigt. De BdV vond voorzitter Erika Steinbach daarvoor de meest aangewezen persoon.

Oorlogsmisdaden

Polen is steeds mordicus tegen haar kandidatuur geweest. Volgens de Poolse regering vergroot zij het leed uit dat Duitsers in oorlogstijd is aangedaan. Daarmee zouden de Duitse oorlogsmisdaden worden gebagatelliseerd. Vorig jaar dreigde er een fikse ruzie over te ontstaan tussen Polen en Duitsland.

Ruzie over Steinbach kwam kanselier Angela Merkel (CDU) in het verkiezingsjaar 2009 slecht uit. Ze wist de kwestie uit te stellen tot na de Bondsdagverkiezingen van september. Steinbach is een partijgenoot en Merkel wil de BdV-achterban, veelal CDU-stemmers, niet voor het hoofd stoten. Naar eigen zeggen heeft de BdV 2 miljoen leden. Maar de ruzie kreeg Merkel alsnog, en wel binnen haar kabinet. Minister van Buitenlandse Zaken Guido Westerwelle (FDP) is fel tegen Steinbachs kandidatuur. Hij dreigde zelfs een veto uit te spreken, om de relatie met Polen goed te houden.

'Zenuwslopende worsteling'

Steinbach liet begin dit jaar weten bereid te zijn haar plek in het stichtingsbestuur op te geven, maar op een aantal voorwaarden. Zo eiste ze dat voortaan niet meer de regering, maar de Bondsdag de bestuursleden van de Stiftung Flucht, Vertreibung, Versöhnung moet benoemen.

Vorige week gaven Merkel en Westerwelle na een volgens de Duitse media “zenuwslopende worsteling” met Steinbach toe: de Bondsdag benoemt voortaan de bestuursleden van de stichting en de BdV krijgt in dat bestuur niet drie, maar zes zetels. Daarvoor geeft Steinbach haar kandidatuur op. Het stichtingsbestuur krijgt nu in totaal 21 zetels, die verder worden bezet door vertegenwoordigers van de Bondsdag, de regering en de kerken.

Chantage

Polen reageerde direct verheugd. “Dit is een goede dag voor de Pools-Duitse betrekkingen”, aldus minister van Buitenlandse Zaken Radoslaw Sikorski. “Het doet hopen dat de stichting volgens het officieel verklaarde doel van Pools-Duitse verzoening zal handelen.”

Wolfgang Thierse, prominent SPD’er en vicevoorzitter van de Bondsdag, noemt het compromis echter “beschamend”. Steinbach heeft nu dankzij chantage haar zin gekregen, vindt hij.