Gabriel en Nahles nieuw leidersduo SPD
Jonge garde moet SPD uit crisis halen

Gabriel maakte op het partijcongres in Dresden waar hij tot nieuwe voorzitter werd gekozen, diepe indruk met zijn toespraak, waarmee hij zijn aangeslagen partij wist te motiveren. Hij riep de SPD onder meer op het politieke midden weer voor zich te winnen. “Dat midden was altijd links, omdat wij het hebben veranderd (...) en dat moeten we weer doen.”

De SPD-leden en de Duitse pers kwamen superlatieven tekort. Gabriels toespraak werd “fulminant” genoemd, “meeslepend” en “eerlijk”. “Zo werden ze lang niet meer gehouden in de sociaaldemocratie”, aldus toonaangevend weekblad Der Spiegel.

Rolverdeling

De nieuwe rolverdeling moet de SPD uit de crisis halen waar de partij na de verkiezingen van dit jaar in terecht kwam. De sociaaldemocraten haalden met slechts 23 procent van de stemmen de slechtste verkiezingsuitslag sinds de Tweede Wereldoorlog. Voorzitter Franz Müntefering trad daarom af ten gunste van Gabriel, voormalig lijsttrekker Frank-Walter Steinmeier blijft aan als voorzitter van de Bondsdagfractie.

De ervaren partijpoliticus Steinmeier gaat de SPD-fractie in de Bondsdag leiden. Gabriel moet de partij motiveren, integreren en zich richten op de inhoudelijke politiek. Hij moet om te beginnen voor een nieuw sociaaldemocratisch economisch beleid zorgen, dat milieu en sociaal beleid met elkaar verbindt, aldus de nieuwe secretaris-generaal Andrea Nahles.

Nahles ziet het als haar eigen taak de partij strategisch te organiseren. De secretaris-generaal coördineert in Duitsland de partijwerkzaamheden. Dat houdt wat haar betreft een betere samenwerking in tussen de deelstaten, de gemeentes, de overheid en de Bondsdagfractie. “We moeten de komende vier jaar in de oppositie gebruiken om verloren gegaan vertrouwen terug te winnen.”

Gabriel

Dat vertrouwen ging de afgelopen jaren onder andere verloren door de omstreden sociale hervormingen die in 2003 door SPD-kanselier Gerhard Schröder in gang werden gezet. Daarnaast werden interne ruzies openlijk uitgevochten, bijvoorbeeld tussen de linker- en de rechtervleugel van de partij. Gabriels voorgangers Matthias Platzeck, Kurt Beck en Steinmeier wisten de eenheid in de partij niet terug te brengen. Gabriel ziet dat nu als een van zijn belangrijkste taken, liet hij tijdens het congres weten.

Gabriel en Nahles staan beiden bekend als pragmatisch en ambitieus. De 50-jarige Gabriel is sinds dit weekend de jongste partijvoorzitter sinds Willy Brandt. Hij werd met 94,2 procent gekozen. In het eerste kabinet-Merkel (2005-2009) was hij minister van Milieu en profileerde zich met zijn strijd tegen kernenergie. Van 1999 tot 2003 was hij minister-president van Nedersaksen, de deelstaat waar hij vandaan komt.

Van huis uit is Gabriel leraar. Hij studeerde Duits, Sociologie en Politicologie. In 1977 werd hij lid van de SPD en maakte daarna carrière via de gemeentelijke en deelstaatpolitiek naar de landelijke politiek. In 2005 werd hij in de Bondsdag gekozen. Hij geldt als politiek natuurtalent en begenadigd spreker.

Nahles

Andrea Nahles (39) komt uit Rijnland-Palts, studeerde Duits en is al sinds haar 18e lid van de SPD. Ze gold lange tijd als de vertegenwoordiger van de linkervleugel van de SPD. Zo ziet ze zichzelf inmiddels niet meer, zegt ze. Ze heeft graag de touwtjes in handen en kan haar organisatorisch talent nu als secretaris-generaal inzetten voor de partij.

Eigenlijk had ze die post vier jaar geleden al willen hebben, maar daar stak toenmalig partijvoorzitter Müntefering een stokje voor. Hij was zo tegen de kandidatuur van Nahles gekant, dat hij de partij voor het blok zette: als zij die positie zou krijgen, zou hij opstappen als voorzitter.

Uiteindelijk kregen ze allebei hun zin niet: Nahles trok haar kandidatuur in, Müntefering maakte plaats voor de nieuwe voorzitter Matthias Platzeck (die kort daarop werd opgevolgd door Kurt Beck). Lange tijd gold Nahles als verrader die de SPD onnodig schade had toegebracht.

In de jaren die volgden toonde ze zich een loyale partijgenoot. In 2007 werd ze vice-voorzitter van de SPD en inmiddels is ze gerehabiliteerd, al wist ze tijdens het congres dit weekend maar 69,6 procent van de stemmen voor zich te winnen.

Noordrijn-Westfalen

De eerste horde die de SPD moet nemen zijn de verkiezingen in Noordrijn-Westfalen in mei volgend jaar. Deze van oudsher sociaaldemocratische deelstaat wordt sinds 2005 door de CDU en de FDP geregeerd. Komend jaar wil de SPD daar weer de grootste partij worden.

                                       Spiegel Online / Welt.de / Süddeutsche Zeitung / ZDF Heute.de

Lees ook op het Duitslandweb:
Steinmeier nieuwe leider SPD
De sociaaldemocraten zitten klem
Nahles' kandidatuur in 2005