Achtergrond

Het Duitse parlement heeft dinsdag met tweederde meerderheid ingestemd met een wijziging van de grondwet zodat defensie-uitgaven grotendeels zijn uitgezonderd van de 'schuldenrem', de beperking van het begrotingstekort. Ook gaat het om een speciaal fonds van 500 miljard voor investeringen in de infrastructuur en in klimaatbeleid.

Nu de AfD-fractie na de Bondsdagverkiezingen van 23 februari bijna is verdubbeld, krijgt Rusland in het Duitse parlement nog meer voet tussen de deur. Minstens vijf van de 152 AfD-afgevaardigden voelen duidelijk meer voor het Kremlin dan voor de Duitse kiezer. Hoewel hun nauwe banden met de Russische regering open en bloot liggen, stelde de partijleiding deze bekende Poetinvrienden op als parlementskandidaat. Ook Maximilian Krah – berucht AfD’er die in Brussel op non-actief werd gesteld – is van de partij. Hij beweert: “Zelensky heeft Oekraïne aan de vernietiging overgeleverd.”

De CDU/CSU en de SPD zijn het eens geworden over miljardenkredieten voor defensie en voor de Duitse infrastructuur. Daarvoor willen de partijen de omstreden schuldenrem, die is vastgelegd in de grondwet, deels loslaten. 

Is de democratie in Duitsland daadwerkelijk zo weerbaar als vaak wordt beweerd? Jurist Maximilian Steinbeis maakt de Duitse samenleving alert op de zwakke plekken in de rechtsstaat en waarschuwt hoe autoritair-populistische partijen als de AfD daar misbruik van (kunnen) maken. “Ik blijf ervoor pleiten dat de politiek de mazen in de grondwet moet aanpakken voor het te laat is.”

De AfD heeft vooral in Oost-Duitsland veel stemmen behaald. In sommige kiesdistricten kwam de partij boven de 40 procent. Hoe is te verklaren dat een rechtsradicale partij die door de veiligheidsdienst in de gaten wordt gehouden, waarvan politici banden met het Kremlin hebben en die racistische en geschiedsvervalsende ideeën verspreidt, zoveel aanhang heeft in Oost-Duitsland?  

Op 23 februari 2025 ging Duitsland naar de stembus voor een nieuwe Bondsdag. Hoe liep dat af? Met een grote opkomst, een grote winnaar, een grote verliezer, een grote verrassing en meer. In deze video vatten we het voor je samen. 

Duitsland heeft zondag een nieuw parlement gekozen. De CDU/CSU van Friedrich Merz werd de grootste en de AfD wist haar zetelaantal bijna te verdubbelen. Maar juist Die Linke groeide onverwachts hard, vooral onder jongeren. Een blik in de analyses van het kiesgedrag.

Historicus en publicist Kemal Rijken volgt de Duitse verkiezingscampagne de komende weken. Iedere week bezoekt hij een andere partij, ergens in Duitsland. In dit blog beschrijft hij wat hem opvalt. 

Duitsland heeft zondag gestemd. De CDU/CSU is de grootste partij geworden, de AfD de tweede. De FDP en de BSW hebben de kiesdrempel niet gehaald. Dat maakt een coalitie van CDU/CSU en SPD mogelijk. Dit liveblog werd op zondag 23 februari en de dagen erna bijgehouden en is inmiddels gesloten. Lees voor meer informatie ons verkiezingsdossier.

Immigratie en de omgang met de AfD is nog steeds het overheersende thema in de Duitse verkiezingscampagne. De dag voor de verkiezingen demonstreren in heel Duitsland weer mensen tegen de AfD en voor de democratie. En de Linke is bezig aan een verrassende opmars in de peilingen.