Achtergrond

Ruim zeventig jaar was ‘Mein Kampf’ van Adolf Hitler in Nederland verboden. Nu is er, in navolging van de Duitse wetenschappelijke heruitgave van 2016, een nieuwe Nederlandse vertaling verschenen, met commentaar van historicus Willem Melching. Voor sommigen is de kennismaking met het boek een verrassing, bleek woensdagavond tijdens een debat in De Rode Hoed in Amsterdam. “Er stonden dingen in die ik zelf ook geschreven had kunnen hebben.”

Meer kruisbestuiving tussen Thüringen en Nederland. Dat was het doel van het bezoek van koning Willem-Alexander en een delegatie van Nederlandse instellingen en bedrijven vorig jaar aan de Oost-Duitse deelstaat. Het werd een succes, vertelt Anke Peters van de TU Delft. Donderdag komt minister-president Bodo Ramelow (Die Linke) van Thüringen naar Delft om de samenwerking verder uit te diepen.

Het woord pogrom is herhaaldelijk gevallen, bij de omschrijving van de rellen in Chemnitz in de Duitse deelstaat Saksen, zondag en maandag. Hooligans, neo-nazi’s en boze burgers gingen de straat op nadat een man was doodgestoken tijdens een ruzie. Heidenau, Bautzen, Freital; Saksen is al vaker opgevallen door extreem-rechtse excessen. Waarom juist daar?

De Duitse keizer Wilhelm II verafschuwde haar, maar nu staan de beelden van de Duitse kunstenares Käthe Kollwitz prominent tentoongesteld in museum Huis Doorn, het voormalige ballingsoord van Wilhelm II (1859-1941). De tentoonstelling ‘Verzet en verdriet in beeld’, afgelopen vrijdag geopend door prinses Beatrix, laat zien hoe kunstenaars gestalte hebben gegeven aan het trauma van de Eerste Wereldoorlog. “De keizer heeft zich vast al omgedraaid in zijn graf”, zegt conservator Cornelis van der Bas.

Donderdag werd bekend dat historicus H.W. von der Dunk (89) is overleden. De emeritus-hoogleraar aan de Universiteit Utrecht is een begrip onder Nederlandse historici. Hij heeft met zijn werk en zijn vele publieksoptredens veel bijgedragen aan een beter begrip van de Duitse geschiedenis in Nederland. Historicus en DIA-medewerker Hanco Jürgens was zijn laatste student-assistent.

Familieleden van vluchtelingen met een beperkte (subsidiaire) verblijfsstatus - vooral Syriërs - mogen vanaf deze week weer naar Duitsland komen. Het gaat om 1000 gezinsleden per maand. In maart 2016 werd gezinshereniging voor deze groep stopgezet.

Geweldsincidenten tegen joden leiden in Duitsland tot een debat over antisemitisme. Onduidelijk is hoe groot het probleem is, omdat eenduidige cijfers ontbreken. Daarom heeft de regering een speciale toezichthouder benoemd.

Honderd jaar nadat hij naar Nederland vluchtte, passeert de Duitse keizer Wilhelm II opnieuw de grens. In een trein, net als toen. Theatergezelschap Das Letzte Kleinod houdt vanaf 19 juli halt in het Spoorwegmuseum in Utrecht met de Duits-Nederlandse productie ‘Wilhelm*ina’. Een tragi-komisch portret van een afgedankte vorst. “We hoeven hem niet te sparen.”

Wat te doen met nazi-erfgoed? Het is een vraag die Duitsland decennia na de Tweede Wereldoorlog nog altijd bezighoudt. Een van die beladen stukken grond is het Reichsparteitagsgelände in Neurenberg, een immens terrein waar Hitler jaarlijks zijn partijbijeenkomsten hield. Precies 80 jaar nadat de nazi’s hier voor het laatst marcheerden, stelt de regering nu ruim 42 miljoen euro beschikbaar om het complex voor verder verval te behoeden.

De rechtbank in München heeft de hoofdverdachte in het NSU-proces, Beate Zschäpe, veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf. Ze wordt medeschuldig bevonden aan onder meer tienvoudige moord en lidmaatschap van een terreurgroep. Zschäpe vormde samen met Uwe Mundlos en Uwe Böhnhardt de neonazi-terreurgroep NSU.