Artikelen

(30 juli 2002) Berlijn is te groot om in te leven. Daarom identificeren de meeste Berlijners zich met de wijk waarin ze wonen. Sinds ik scriptie schrijf wordt mijn wijkje steeds kleiner: van Prenzlauerberg naar Bötzowviertel naar mijn huis. 

door Diana van den Broek In het kader van hun studie mochten de studenten ID een innovatieve onderwijstool ontwerpen voor

Duitslandbeeld De belangrijkste conclusie van de studenten is toch wel, dat het clichébeeld van Duitsland helemaal niet meer aan de orde is. De makers van 'Cine*mania' vinden het raar, dat er mensen zijn die nog steeds aan de Tweede Wereldoorlog of aan Bratwurst denken, wanneer je het over Duitsland hebt. "De Duitsers lijken veel meer op ons, dan we zelf doorhebben", meent Rob. Hij vindt het vooral vreemd dat mensen van de jongere generatie, die toch alleen maar het moderne Duitsland hebben meegemaakt, soms zo'n oubollig beeld van Duitsland hebben. "Op veel terreinen lopen de Duitsers zelfs voor op ons, wat wil je ook, het land is tien keer zo groot als Nederland". Volgens de jongens van 'Cine*mania' leven de clichees vooral onder het 'gewone' volk. Als je even nadenkt, weet je wel dat dat beeld van Duitsland reeds lange tijd achterhaald is. Ook de zogenaamde 'moffenmoppen' zijn volgens hen allang niet meer van deze tijd.

(12 juli 2002) Het was herfst 1980 toen ik als kersverse correspondent voor mijn eerste verkiezingsreportages op pad ging in Duitsland. Voor het eerst kwam de lijsttrekker van de christen-democraten uit de CSU-hoek, dus uit Beieren.Franz Josef Strausswilde het opnemen tegenHelmut Schmidtdie toen als SPD-kanselier nog stevig in het zadel zat.

In Duitsland zijn de verkiezingscampagnes in volle gang. Net als in andere Europese landen bepalen nationaal sentiment en het bijbehorende populisme de publieke discussie. In Duitsland - dat laat de recente 'antisemitismediscussie' en de kritiek op de liberaal-democratische FDP duidelijk zien - laat deze polemiek zich in politiek gematigde kringen echter moeilijk verkopen. Deze wordt door critici argwanend opgenomen en becommentarieerd, waarna direct een radicalisering van het debat plaatsvindt, wat niet altijd tot een heldere discussie leidt.

(4 juli 2002) Heeft voetbal invloed op verkiezingen? Een paar weken geleden leek dat nog een grap.  In de eerste plaats omdat sport niets met politiek te maken heeft, toch? En ten tweede omdat de kansen op succes van het Duitse nationale elftal bij het wereldkampioenschap er net zo uitzagen als de stemming bij de kiezers, namelijk slecht. Hoe zou voetbal daarin verandering kunnen brengen?

(27 juni 2002) Eigenlijk dacht ik dat het WK dit keer ongemerkt aan mij voorbij zou gaan. 'Wij' doen niet mee en Duitsland zou toch niet verder komen dan de eerste ronde. Natuurlijk werd het allemaal weer anders. Al weken geleden werd ik door vrieden hier grinnikend op www.ihr-seid-nicht-dabei. de gewezen, een site geheel gewijd aan het feit dat Nederland niet meespeelt.

(19 juni 2002) Bijna vijfentwintig jaar geleden woonde ik in West-Berlijn. Mijn sociologiewerkstuk 'Gesinnungsschnüffelei - Censuur in de BRD' was de aanleiding voor een stage van twee jaar, die tot stand kwam dankzij de banden van mijn filosofiedocent Lolle Nauta met vooraanstaande Duitse rechtsstaatonderzoekers als Wolf-Dieter Narr. Het waren heftige tijden: de nadagen van de 'Duitse Herfst', met terreur en terreurbestrijding, beroepsverboden en censuur, alsmede de eerste levenstekenen van de krakers-scene, in de stad die 'het gespleten achterwerk van de wereld' werd genoemd. Bij de Berlijnse Berghofstiftung für Konfliktforschung hielden we nauwlettend in de gaten of politici en politie de burgerrechten niet met voeten traden.

De teloorgang van de DDR bracht niet alleen nieuwe vrijheden maar liet ook een moreel vacuüm achter dat veel mensen niet zo snel wisten op te vullen. Jana Simon beschrijft in haar debut ‘Denn wir sind anders’ het verhaal van Felix S.

(6 juni 2002) Wat eerst de ‘affaire Karsli’ leek te blijven, is inmiddels uitgegroeid tot de ‘affaire Möllemann’, een kwestie die in de liberale FDP - de Freie Demokratische Partei - tot grote onenigheid heeft geleid. Hoe was het mogelijk dat de partij zo hevig onder vuur is komen te liggen? En wat is er gebeurd, dat er zelfs in het Duitse parlement een debat werd gewijd aan de situatie in de FDP? Midden in de verkiezingscampagne lijkt de FDP zich zelf tijdelijk buiten spel te hebben gezet omdat zij intern orde op zaken moet stellen. Door de successen bij de deelstaatverkiezingen in Noordrijn Westfalen en kortgeleden in Sachsen-Anhalt bevond de FDP zich in een euforische stemming. Jürgen Möllemann, landelijk vice-voorzitter en voorzitter van de deelstaat Noordrijn Westfalen, bedacht het ‘18-project’, waardoor de partij bij de Bondsdagverkiezingen op 22 september minstens 18 procent van de stemmen zou behalen. Partijchef Guido Westerwelle nam het idee maar al te graag over en liet zich tot kandidaat voor het kanselierschap uitroepen. Voor het eerst in de geschiedenis van de Bondsrepubliek gaat de FDP nu met een eigen kanselierskandidaat de verkiezingen in. Maar hoe moesten die stemmen worden binnengehaald? Het is nog geen tien jaar geleden dat de FDP zichzelf aanprees als partij van de hogere inkomens. Dat was fout, geeft Guido Westerwelle inmiddels toe. SpaßparteiIn de loop van de jaren kreeg de partij een ander gezicht en presenteerde zich als Spaßpartei, een partij waarmee te lachen valt. Zo trad de partijvoorzitter op bij Big Brother, wat in de media niet onopgemerkt bleef. Bovendien rijdt er een opvallend Guido-mobiel door het land. Jürgen Möllemann heeft de traditie gevestigd om per parachute neer te dalen op partijbijeenkomsten. Alles leek erop gericht om nieuwe doelgroepen te bereiken. Karsli opent debat over Israel Of het nu berekening was of niet, ook het ‘geval Karsli’ veroorzaakte opschudding. Karsli, van Syrische oorsprong, zat ooit voor de Groenen in het deelstaatparlement van Noordrijn Westfalen en wilde zich graag aansluiten bij de Vrije Democraten. Sinds 23 april werkte hij voor de FDP-fractie van het deelstaatparlement en liet steeds vaker van zich horen. Zo vergeleek hij de Israëlische politiek op de Westelijke Jordaanoever met nazi-methoden. Karsli ontketende daarmee in de hele Bondsrepubliek een debat over de mate waarin Duitsland kritiek mag hebben op Israël.