Iduna Paalman

Ik had mezelf voorgenomen het niet te doen in de zomervakantie: aan school denken. Duitse berichten, verhalen, wetenswaardigheden direct aan lessen koppelen. Over leerlingen peinzen. Ik had er een tactiek voor bedacht: telkens als ik aan schoolwerk dacht, dacht ik aan yoghurt. Eindeloze hoeveelheden witte yoghurt, in donkergroene verpakkingen. Yoghurt yoghurt yoghurt dacht ik – en dan schoof vanzelf de vakantie weer in beeld.

Ik geef beoordelingen terug. Bij ons op school zeggen we niet graag ‘cijfers’, dat klinkt alsof we de leerlingen reduceren tot getallen, terwijl we toch de hele dag bezig zijn ze het gevoel te geven dat ze méér zijn dan dat. Ze krijgen dan ook geen zessen of zevens, maar voldoendes en ruim voldoendes, goeds, soms een zeer goed. Ongeveer twee keer per jaar komt een uitmuntend voor. Geregelder zijn er onvoldoendes of matigs. Enfin, ik geef beoordelingen terug, en dan komt de opmerking: “Zeg juf, dit mag helemaal niet meer, met de preivesie.”

Het is sportdag en het is warm. Leerlingen zeggen dingen als: "Nog één horde en ik vrees ik dat ik niet meer op zal kunnen staan," en: "Ik hoef in de komende zestig jaar nooit meer te trefballen." Mijn collega van biologie heeft een infuus met water onder zijn sportshirt geïnstalleerd, ik heb me al zeventien keer ingesmeerd met factor vijftig.

Tuju hat Geburtstag. Alle leerlingen uit de brugklas zijn op zijn feestje uitgenodigd. Alleen – helaas helaas – is zijn verjaardag in stukken geknipt. De bedoeling? In tweetal de verschillende snippers van het verhaal op goede volgorde leggen, daarna vragen beantwoorden, daarna een creatieve verwerkingsopdracht. De éigenlijke bedoeling? Dat ik eens een lesje gewoon wat voor me uit kan zitten staren. Dat de léérlingen het werk doen, en niet ik.

Ik skype met een huilende Duitse vriendin, ze heeft liefdesverdriet. Haar ex-vriendje is een Scheißegoist en een Vollidiot en een Arsch, hij kan naar het einde van de wereld oprotten en ze mist hem verschrikkelijk.

Er komen driehonderdvijftig achtste-groepers naar school. Hun ogen zijn zo groot als de koekjes op de bordjes in de ontvangsthal. Hun wangen zijn rood van het buitenspelen. Het is kwart over twee, ze drommen bijeen samen met hun vaders en moeders en broertjes en zusjes.

"Guten Morgen liebe Leute", zeg ik op dinsdag het derde uur tegen een brugklas. "Ich hoffe, ihr hattet alle ein schönes Wochenende. Ich habe am Samstag zum ersten Mal selbst deutsche Käsespätzle gemacht. Das ist ein deutsches Rezept und…."

Beginnend docente Duits Iduna Paalman ziet haar medestudenten van de lerarenopleiding er het bijltje bij neerleggen. En zelf is ze soms ook moe tot in de vezels van haar lijf. “Ik ben – en vele medestudenten en collega’s met mij – niet genoeg getraind in het hebben van lerarenstress.” 

In de klas zit een hoog-intelligente jongen, Levi*, en omdat ik net heb geleerd dat hoog-intelligente leerlingen niet per definitie hoge cijfers halen (vaak juist niet) of leergierig alles opzuigen wat in een les behandeld wordt, hebben wij als docenten bepaalde handvatten gekregen om met hem om te gaan. Wij moeten er bijvoorbeeld niet van opkijken als hij tijdens het maken van een opdracht ineens een hele zwerm kraanvogels heeft gevouwen van papier uit zijn schrift, of midden in een gefocust klassenmoment plots iets roept wat hij echt niet binnen kan houden.

Bij de Tweede Wereldoorlog gaan de oren open. Als ik ‘bomaanslag’ zeg of ‘concentratiekamp’, ‘Jodenvervolging’ of ‘nationaalsocialisme’, gaan alle gezichten naar voren, alle monden dicht. Grammatica, woordjes, zinnetjes, dat zal allemaal wel, maar de oorlog is heiß. Hoe gruwelijker hoe beter.