Wiebke Pittlik
Chefredakteurin Duitslandweb

"Es ist da", daarvan moeten we allemaal doordrongen zijn. We moeten tijd winnen om de verspreiding van het coronavirus te beperken. Dat zei kanselier Merkel woensdag op een speciale persconferentie. Alleen zo kan worden voorkomen dat het gezondheidssysteem overbelast raakt. Het crisisteam van de Duitse regering heeft een reeks maatregelen aangekondigd om de uitbreiding van het virus af te remmen. Steeds meer deelstaten verbieden grote evenementen.

De Tweede Wereldoorlog eindigde in mei precies 75 jaar geleden. In Nederland wordt dit jubileum groots gevierd met herdenkingen, tentoonstellingen en speciale projecten. In Duitsland ligt herdenken van de capitulatie in 1945 gevoeliger. Hoe staat Duitsland stil bij het einde van de Tweede Wereldoorlog? (Update 31 maart: vanwege de corona-pandemie gaan veel initiatieven in het kader van 75 jaar 'Kriegsende' niet door. In het artikel is per activiteit aangegeven wat tot nu toe is afgelast.)

Weer een rechts-extremistische aanslag in Duitsland, de derde in korte tijd. "Racisme is een gif, haat is een gif, en dit gif bestaat in onze maatschappij", zei bondskanselier Merkel in reactie op de aanslag in het Duitse Hanau. Daarmee maakte ze duidelijk dat ze de aanslag niet als een incident ziet, maar als een groot maatschappelijk probleem. Wat is er aan de hand met rechts-extremisme in Duitsland?

Dat FDP'er Thomas Kemmerich in Thüringen zich tot minister-president liet kiezen met steun van de rechts-nationalistische AfD, heeft tot grote beroering geleid in Duitsland. Kanselier Merkel noemde het onvergeeflijk. Inmiddels heeft Kemmerich aangekondigd zijn ambt als minister-president neer te leggen en wil de FDP in Thüringen het parlement ontbinden om nieuwe verkiezingen mogelijk te maken.

Dertig jaar geleden, op 15 januari 1990, verzamelden enkele duizenden burgers zich aan het eind van de middag voor het hoofdkwartier van de geheime dienst Stasi in Berlijn. De Muur was al gevallen, maar de geheime dienst was er nog, al was de naam gewijzigd en had het hoofd van de dienst huisarrest. Dat pikten de demonstranten niet langer.

Een aanval op een synagoge, uitgerekend in Duitsland, dat is voor veel Duitsers een nachtmerrie. De bewapende man die woensdag probeerde een synagoge in de stad Halle, Saksen-Anhalt, binnen te dringen was een 27-jarige Duitse rechtsextremist. Hij heeft voorafgaand aan zijn daad op internet foto’s en statements verspreid vol jodenhaat.

De Duitse regering heeft vrijdagmiddag een reeks maatregelen aangekondigd om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan. Wie koolstofdioxide uitstoot in het verkeer of via gebouwen, moet daarvoor gaan betalen via certificaten. Brandstoffen zoals benzine, diesel, gas en stookolie zullen daardoor geleidelijk duurder worden.

De AfD is in de Oost-Duitse deelstaten Brandenburg en Saksen tweede partij geworden. In Saksen is de CDU de grootste gebleven, in Brandenburg de SPD. De vrees dat de relatief nieuwe, rechts-populistische AfD als sterkste uit de strijd zou komen, werd niet bewaarheid, maar de verliezen voor de gevestigde partijen zijn groot. Wel namen opvallend veel kiezers de moeite naar de stembus te gaan.

Het drama dat zich maandag afspeelde op het hoofdstation in Frankfurt, beheerst de Duitse media. Een 40-jarige man duwde een moeder en haar 8-jarige zoontje voor een trein. De moeder wist zich te redden, maar het jongetje overleed ter plekke. De dader heeft de Eritrese nationaliteit en woonde sinds 2006 in Zwitserland. Doet zijn afkomst er toe en moet je die melden, vroegen veel journalisten zich af in de eerste uren na het voorval. Een discussie die in Duitsland anders wordt gevoerd dan in Nederland.

Met een pennenstreek ondertekende Konrad Adenauer op 23 mei 1949 het Duitse Grundgesetz. Wat bedoeld was als tijdelijke grondwet tot de Duitse hereniging, houdt het land nu al 70 jaar op democratische koers. De bondspresident viert dat vandaag op z'n Duits: met een Kaffeetafel, waarvoor hij burgers heeft uitgenodigd op zijn paleis Bellevue. Ook kanselier Merkel schuift aan voor dit feestje.