Voorwoord
Door directeur Ton Nijhuis
© Kim KrijnenVerbinding, verdieping en vernieuwing: ook in 2024 stonden deze drie woorden centraal in het werk van het Duitsland Instituut Amsterdam (DIA). Het jaar kende grote en zeer uiteenlopende gebeurtenissen in Duitsland die om aandacht vroegen, van de Europese en deelstaatverkiezingen tot het EK Voetbal voor mannen, protesten tegen extreemrechts en uitdagingen binnen de Duitse coalitie. Daarnaast was het een jaar van terugkijken: het was 35 jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. In dit dynamische politieke en maatschappelijke klimaat bleef het DIA een betrouwbare plek voor kennisdeling, debat en ontmoeting. We bleven bruggen slaan tussen Nederland en Duitsland, verleden en heden, wetenschap en samenleving.
Een belangrijke pijler daarbij blijft ons werk gericht op het Nederlandse onderwijs. In 2024 was het DIA actief binnen de gehele leerlijn, van scholieren tot docenten en wetenschappers. Zo werkten we met leerlingen aan de geschiedenis van de Duitse eenheid, terwijl we docenten ondersteunden met programma’s die hen inzicht gaven in nieuwe onderwijsmethoden, zoals het gebruik van kunstmatige intelligentie in de les. Deze brede aanpak stelt ons in staat een blijvende bijdrage te leveren aan het onderwijs Duits in Nederland.
Binnen het hoger onderwijs zijn we trots op de bijdragen van onze fellows en onderzoekers, die het academische debat over Duitsland en Europa verrijken. Mede dankzij de samenwerking met de Universiteit van Amsterdam organiseerden we opnieuw gastcolleges, seminars en onderzoeksprojecten over actuele thema’s als migratie, de rechtstaat en klimaatbeleid. Een hoogtepunt was de internationale conferentie 'The Global Turn in German History'.
Voor het bredere publiek ontwikkelden we ook dit jaar een veelzijdig programma. In lezingen, debatten, artikelen en podcasts boden we duiding bij de Duitse actualiteit én verdieping bij historische thema’s. Zo onderzochten we met het programma Green Germany? hoe Duitsland zich presenteert als klimaatland, en welke spanningen daarbij naar voren komen. Hoogtepunt was het bezoek van oud-bondskanselier Angela Merkel, die tijdens een publieksbijeenkomst in Amsterdam reflecteerde op haar politieke carrière en de rol van Duitsland in Europa.
Collega’s van het DIA waren regelmatig in de media te horen en te zien. Met analyses en achtergrond bij actuele ontwikkelingen in Duitsland wisten zij een breed publiek te bereiken en het maatschappelijk debat te voeden.
Onze themareeks ‘Mauerfall – Wat blijft?’ maakte 35 jaar na de val van de Muur de balans op: wat leeft er nog van die gedeelde geschiedenis en hoe ze beïnvloedt ze het heden?
Al deze activiteiten zijn mogelijk dankzij de inzet en betrokkenheid van velen. We danken onze partners, sprekers, collega’s, stagiairs en natuurlijk ons publiek: scholieren, studenten, docenten, onderzoekers, beleidsmakers en belangstellenden. Dankzij jullie blijft het DIA een dynamische plek voor reflectie op Duitsland en Europa.
In 2024 namen we helaas afscheid van onze mede-oprichter en bevlogen zakelijk directeur Lily Sprangers die zo bepalend is geweest voor de ontwikkeling van het DIA. En ook oud-hoogleraar Moderne geschiedenis van Duitsland Frits Boterman overleed. Wij zijn hun beiden grote dankbaarheid verschuldigd: hun inzet voor de vergroting van de kennis van Duitsland en de versterking van de Duitslandstudies en de Nederlands-Duitse betrekkingen is van grote blijvende waarde.
Met ook hen in gedachten blikken we trots terug op 2024 en met vertrouwen kijken we vooruit naar wat komt. Veel leesplezier bij dit jaarverslag.