EMS
EMS en het pragmatisme van Schmidt: 1974-1982
Onder Willy Brandt was de oprichting van een monetaire unie mislukt. In 1978 ondernamen kanselier Schmidt en de Franse president Giscard d’Estaing gezamenlijk een nieuwe poging om een Europees monetair stelsel op te richten. Volgens beide regeringsleiders stonden de verschillen in monetair beleid tussen de lidstaten de economische groei in de weg.
© Bundesarchiv B 145 Bild-F051012-0010 / Schaack, Lothar / CCSchmidt ontvangt de Franse president Giscard d'Estaing in 1977 voor een Duits-Frans overleg.
Het Europees Monetair Stelsel (EMS) moest de Europese valutakoersen stabiliseren. De deelnemende lidstaten spraken een bandbreedte af voor de mate waarin nationale valuta mochten afwijken van de gemiddelde waarde van alle nationale valuta. Dit ‘gemiddelde’ van alle nationale valuta was de European Currency Unit (ECU), ook wel Europese rekeneenheid genoemd. De ECU was de voorloper van de euro en werd onder meer op de beurzen gebruikt. ECU-bankbiljetten bestonden echter niet. Door middel van het EMS probeerden de lidstaten de verschillen tussen de nationale munten en de ECU zo klein mogelijk te houden.
De stabiele wisselkoersen waren gunstig voor de export vanuit de Bondsrepubliek. Het bevorderde het vrije verkeer van goederen en diensten tussen de Europese lidstaten. Daarnaast hoopte kanselier Schmidt door het EMS de andere lidstaten tot een stabiel economisch beleid te bewegen. Volgens Schmidt moest het gezamenlijke monetaire beleid gevolgd worden door een gemeenschappelijk economisch beleid. Op de lange termijn hoopte de bondskanselier op een herkansing voor een economische en monetaire unie. De ECU diende als eerste stap op weg naar een Europese munt die kon concurreren met de Amerikaanse dollar en Japanse yen.
Voor Frankrijk vormde het EMS een kans om de grote economische kracht van Duitsland sterker in Europa te verankeren. Door het EMS hoopte Frankrijk invloed uit te kunnen oefenen op het Duitse monetair beleid. Dat vroeg echter wel om een verandering in het Franse economische beleid waar de overheid door forse ingrepen in de economie sterk verweven was met het bedrijfsleven.