Ehe im Schatten (1947)
Drie films over naoorlogs Duitsland, 1945-1949
De best bezochte DEFA-film van vóór de oprichting van de DDR in 1949 herinnerde de Duitsers eraan dat ze in de oorlog dikwijls de andere kant op keken, zeker toen de joden werden gemarginaliseerd en weggevoerd.
© DEFA-Stiftung/Kurt WunschDe film 'Ehe im Schatten' ging in alle Berlijnse bezettingszones tegelijk in première. Zie ook: DEFA-Stiftung.
‘Ehe im Schatten’ vertelt het verhaal van acteur Hans Wieland die door zijn huwelijk met de joodse actrice Elisabeth problemen krijgt met het naziregime. Elisabeth heeft een beroepsverbod en Hans wordt voor de keus gesteld: óf hij scheidt van zijn vrouw óf hij gaat naar het front. In beide gevallen wordt Elisabeth vrijwel zeker naar een concentratiekamp gestuurd. Het echtpaar ziet geen uitweg en pleegt samen met hun achtjarige zoon zelfmoord.
De film is gebaseerd op het leven van de populaire acteur Joachim Gottschalk, die op 7 november 1941 samen met zijn vrouw Meta en hun zoon Michael zelfmoord pleegde. ‘Ehe im Schatten’ is de eerste speelfilm van regisseur Kurt Maetzig, die daarvoor vooral documentaires maakte. Maetzig wilde tegenover het zelfmedelijden van de Duitsers een besef van verantwoordelijkheid stellen. Daarom was het ook belangrijk dat de film op 4 oktober 1947 in heel Berlijn - de stad was destijds door de Amerikanen, Russen, Britten en Fransen verdeeld in vier bezettingszones - tegelijk in première ging. ‘Ehe im Schatten’ laat nauwgezet zien hoe het net zich sluit om Hans Wieland en zijn gezin en hoe mensen, die eens vrienden waren, zich tegen hen keren.