'Duitsland heeft Griekenland slecht behandeld'
Internationale commentaren over Duitse rol in Griekenlandcrisis

‘Duitsland is mede-verantwoordelijk voor de misere’

Jeffrey Sachs, Süddeutsche Zeitung, 18 -7-2015

Het Griekenlandbeleid van Duitsland en de EU was onprofessioneel en mede ingegeven door vooroordelen en de behoefte Athene te straffen. Dat moet veranderen, stelt Jeffrey Sachs in de Süddeutsche Zeitung. Hij is directeur van het Earth Institute van de Colombia University New York, adviseur van de VN-secretaris-generaal en heeft 30 jaar ervaring met hulp aan landen in financiële crises, schrijft hij. Sachs stelt dat succesvol crisismanagement wordt bepaald door de wijsheid van de schuldeisers. En Duitsland en de EU hebben geen verstandig beleid gevoerd. “Ik verzoek Duitsland dringend zijn houding ten opzichte van Griekenland te heroverwegen.”

Griekenland kreeg de afgelopen jaren noodhulp om de bestaande schulden af te lossen, maar de voorwaarden daarvoor waren zo streng, dat het land nu een depressie beleeft die vergelijkbaar is met die van Duitsland tussen 1930 en 1932, aldus Sachs. Veel Duitsers voelen weerzin tegen de linkse Griekse Syriza-regering. Maar geen enkele Griekse regering, van midden-links tot midden-rechts, kreeg het de afgelopen jaren voor elkaar het opgelegde bezuinigingsbeleid uit te voeren. Schuldeisers mogen hervormingen eisen van een land in problemen, maar ze mogen het niet in de afgrond drijven, zegt Sachs. Als de schuldeisers te veel vragen, stort de samenleving van het probleemland in. “In Duitsland heeft dat in het interbellum Hitler aan de macht gebracht.”

De succesformule luidt volgens Sachs: strenge hervormingen eisen en schulden kwijtschelden. Maar de schuldeisers hebben volgens hem de crisis in Griekenland nooit precies bestudeerd en ze hebben de Grieken nooit een realistische uitweg uit de crisis geboden. Duitsland had de Grieken moeten vragen hoe het 't land er weer bovenop had kunnen helpen. In plaats daarvan klaagden de Duitsers steeds vaker over luie, corrupte Grieken. "Duitsland heeft Griekenland slecht behandeld, het heeft niet de noodzakelijke empathie getoond, niet de noodzakelijke analyse toegepast en ook niet de noodzakelijke schuldkwijtschelding aangeboden."

Duitsland moet zichzelf afvragen hoe het Griekenland kan helpen om weer hoop te krijgen. Het is Duitslands verantwoordelijkheid om de vrede en welstand voor Europa te bewaren, aldus Sachs. Lees meer

'Griekenland, Europa en Duitsland verdienen veel beter dan dit'

Barry Eichengreen, The Guardian, 14-7-2015

“De eurozone zou Griekenland moeten helpen om te stabiliseren en Europa moeten redden. In plaats daarvan wordt het Europese project geofferd op het altaar van de Duitse publieke opinie”, schrijft Barry Eichengreen in de Britse krant The Guardian. Eichengreen is onder meer professor Economie aan de University of California, Berkeley, en voormalig beleidsadviseur bij het IMF.

Duitsland wil dat Griekenland kiest tussen een economische collaps of een Grexit. Beide opties betekenen economische rampspoed en de eerste optie is ook politiek desastreus, aldus Eichengreen. Schäubles idee van een tijdelijke Grexit noemt hij belachelijk. Het nieuwe akkoord is economisch pervers, omdat het Griekenland nog dieper in een depressie duwt en geen basis biedt voor herstel of groei. Uiteindelijk komt het met dit akkoord daarom toch tot een Grexit, aldus Eichengreen, omdat Griekenland de fiscale doelen niet kan halen of omdat de Griekse bevolking in opstand komt. En het is "duidelijk Duitslands bedoeling" om het tot een Grexit te laten komen, aldus Eichengreen.

De andere Europese landen mogen niet toestaan dat de Duitse nadruk op "regels" en de Duitse publieke opinie het Europese project in gevaar brengen. "Als de Duitse regering weigert het licht te zien, moeten de anderen een uitweg vinden zonder Duitsland. Het zou de Frans-Duitse solidariteit onherstelbaar beschadigen, maar Frans-Duitse solidariteit is niets waard als het beste wat ze produceert dit akkoord is." Lees meer

'Deal over Griekse schuldencrisis toont verdieping kloof Europa'

Steven Erlanger, New York Times, 13-7-2015

Het ontbreekt aan stabiliteit in de EU en de deal met Griekenland gaat daarin geen verbetering brengen, schreef Steven Erlanger vorige week in de New York Times. De gerenommeerde journalist is momenteel hoofd van de NYT-redactie in Londen. Het akkoord verdiept de kloof tussen de EU-landen alleen maar meer, tussen noord en zuid, tussen sterke en de zich nog ontwikkelende economieën, tussen grote en kleine landen, tussen schuldeisers en probleemlanden en tussen de 19 landen van de eurozone en de negen landen daarbuiten.

Het eisenpakket dat Griekenland is opgelegd, om het “Europese project” en de Europese “solidariteit” te behouden, betekent voor Griekenland zoiets als het opgeven van de eigen soevereiniteit, aldus Erlanger. Maar met de deal is een andere uitkomst vermeden die Europa nog meer had verdeeld, voegt hij daar aan toe. En het akkoord toonde de bereidheid van sommige Europese leiders aan om eenheid te verkiezen boven nationale belangen.

De Duitse eisen worden door veel mensen in Europa, vooral in Frankrijk, gezien als egoïstisch en zelfs wraakzuchtig, aldus Erlanger. De vraag is of de EU nu na zoveel jaar in staat is verder te kijken dan de eurocrisis en zich te concentreren op vier nog veel grotere problemen: zorgen voor economische groei en banen voor jonge mensen, een rationeel en gemeenschappelijk migratiebeleid, een antwoord op de Russische ambities in Oekraïne en elders, en het Britse referendum over Europa.

Merkel riskeert haar reputatie, in Duitsland en in Europa, zeker als de nieuwe lening faalt, schrijft Erlanger. Het akkoord voorkomt dat Griekenland de eurozone moet verlaten, maar het doet niet veel om de toekomst van de euro te versterken en het zou de ellende kunnen laten voortduren en de verdeeldheid vergroten, concludeert hij. Lees meer

'Europa’s terugval'

Wolfgang Münchau, Spiegel Online, 13-7-2015

“De bondsregering heeft in een weekend 70 jaar naoorlogse diplomatie vernietigd”, aldus Wolfgang Münchau van de Financial Times in een commentaar op Spiegel Online. Het voorstel van minister Schäuble voor een tijdelijke Grexit was middel om Griekenland te laren capituleren.

De diplomatie van Schäuble betekent de terugkeer van Europa naar de oude machtsconstellaties waarin de sterkere zijn wil doordrukt, aldus de mede-oprichter van www.eurointelligence.com, een informatiedienst over de eurozone, en auteur van meerdere boeken over de internationale financiële crisis. Wat in Brussel is gebeurd, is ook “het begin van het einde van de muntunie. Die is gedegradeerd tot een systeem met een gemeenschappelijk betaalmiddel maar zonder gemeenschappelijk beleid.”

De verontruste reacties op het akkoord kwamen volgens Münchau niet eens van de usual suspects, maar van conservatieve, Duitsland-vriendelijke economen, die onherstelbare schade vrezen voor de EU. “Het is het programma van een vijandelijke buitenlandse macht. Daardoor wordt de Grexit in het beste geval uitgesteld, maar niet verhinderd.”

“De politieke consequentie van het akkoord is een beschadiging van premier Alexis Tsipras. Ik neem aan dat ook dat het doel was van de Duitse onderhandelingsstrategie”, aldus Münchau. Wat hem ook shockeert is dat er geen sterke politieke tegenreactie is in Duitsland. “Waar was de SPD? Anders dan in de jaren dertig, toen de partij niet meedeed aan een noodlottige economische politiek, volgt ze nu de koers volledig. SPD-voorzitter Gabriel heeft de kanselier met zijn anti-Griekse retoriek zelfs nog overtroffen en zei dat hij in Schäuble Grexit-plannen was ingewijd. (...) Daarmee maakte hij het zijn partij onmogelijk Merkels en Schäubles koers te bekritiseren. Een dergelijke incompetentie heb ik in de SPD-leiding nog niet eerder beleefd.”

“Voor de democratie in Europa en in Duitsland was het een triest weekend.” Lees meer

'De Duitse kwestie redux'

Roger Cohen, New York Times, 13-7-2015

De Duitse kwestie is terug, schrijft buitenlandredeacteur Roger Cohen in de New York Times. Na de eenwording was er een verenigd Duitsland, verankerd in het Westen, met onbetwiste grenzen, dat zijn stabiele D-Mark opgaf voor de euro. Maar de euro was “een vergiftigde kelk”, schrijft Cohen. Het zorgde voor Duitse economische dominantie en legde andere landen Duitse dictaten en disciplines op. De Duitse dominantie is gegroeid “tot een mate die 15 jaar geleden ondenkbaar was geweest”, ook omdat Frankrijk zwakker werd en de VS zich minder met Europa bemoeiden.

Duitsland wil zijn macht op een goede manier gebruiken, aldus Cohen, maar zijn dominantie zorgt vooral voor wrok: in Griekenland “waar schaamteloze referenties aan de nazi’s gebruikelijk zijn”; in Frankrijk, “waar het gevoel toeneemt dat Duitse strengheid ten opzichte van een al vernederd Griekenland overdreven is”; in Italië en in andere landen waar veel werkloosheid en economische stagnatie is en “waar oude woede ten opzichte van Duitsland na zeven decennia nog niet helemaal is verdwenen”.

Gaat Duitse dominantie samen met verdere Europese integratie of zal het de EU verder verdelen? vraagt Cohen. Merkel heeft geprobeerd te laveren tussen de woede op Griekenland in haar eigen partij en haar vastbeslotenheid om de euro en Europa bijeen te houden. Maar ze is afgedwaald naar de kant van de rigiditeit, de strengheid en de lessen in verantwoordelijkheid, aldus Cohen. “Duitse methodes zijn goed voor Duitsland. Maar als Berlijn wil dat alle Europeanen deze methodes volgen, zal het Europa dat het naoorlogse Duitsland heeft gered, uit elkaar vallen.” Lees meer