Succesvolle bruggenbouwer
Tien jaar Haus der Niederlande in Münster

Nadat de openbare bibliotheek van Münster van het zestiende eeuwse Krameramtshaus was verhuisd naar het utramoderne gebouw ernaast, kreeg het vroegere gildehuis als ‘Haus der Niederlande’ in mei 1995 een nieuwe bestemming. Een logische keuze, daar het huis tijdens de vredesonderhandelingen die in 1648 een eind maakten aan de Nederlandse Opstand, meerdere jaren lang onderdak had geboden aan de Nederlandse onderhandelaars. In die zin kan het gebouw, in de woorden van directeur Friso Wielenga, beschouwd worden als “geboortehuis van het onfhankelijke en soevereine Nederland”.

Het Haus der Niederlande herbergt naast de meest uitgebreide Duitse bibliotheek over Nederland twee universitaire instituten van de Münsteraner Westfälische Wilhelms-Universität, het Instituut voor Nederlandse taal- en letterkunde en het Zentrum für Niederlande-Studien. Gezamenlijk bieden zij onderdak aan zevenhonderd studenten, een aantal dat de afgelopen jaren steeds sterker is gestegen. Daarmee blijkt het Haus der Niederlande zeer succesvol in zijn belangrijkste doelstellingen, het aanbieden van hoger onderwijs en het doen van onderzoek over Nederland.

Publiciteit

Sinds zijn oprichting heeft het Haus der Niederlande zich daarnaast ontwikkeld tot centrale informatieverstrekker over Nederland voor de Duitse samenleving – dus ook buiten de universiteit. Publicitaire middelen die hiervoor aangewend worden, zijn voornamelijk het inrichten van tentoonstellingen en het organiseren van lezingen en colloquia. Bovendien is aan het Zentrum für Niederlande-Studien niet lang geleden een project afgesloten waarbij onderwijsmateriaal is samengesteld over Nederland, bedoeld voor Duitse middelbare scholieren en voor iedereen toegankelijke via internet of cd-rom. Ten slotte heeft hetzelfde Zentrum meer dan een jaar geleden de website Niederlandenet gelanceerd, die nieuws en achtergrondinformatie over Nederland aanbiedt voor een Duits publiek.

Ontegenzeglijk een hoogtepunt van de publicitaire tak van het Haus der Niederlande vormt de bijlage ‘Nachbar Niederlande’ in de regionale dagbladen Westfälische Nachrichten en Rheinische Post op de dag dat het tienjarig bestaan wordt gevierd. Meer dan een half miljoen lezers in Noordrijn-Westfalen worden in de bijlage begroet door minister-president Balkenende en bondskanselier Schröder. De regeringsleiders schrijven in hun welkomstwoord dat de betrekkingen tussen beide landen nog nooit zo hartelijk en vruchtbaar waren als nu het geval is.

Volgens Balkenende stemt dit weliswaar tot vreugde, “maar is dit nog niet genoeg”. Duitsers en Nederlanders weten zijns inziens nog altijd te weinig van elkaar. De kennis over beider landen moet dus onverminderd verbreid worden. “De grensoverschrijdende agenda blijft gevuld en is nog altijd een uitdaging. Daarbij is een continue, goede informatiestroom van beide kanten over elkaar onmisbaar.”

Lofredes

De feestelijke plechtigheden omtrent het tienjarig bestaan van het Haus der Niederlande werden opgeluisterd door lofredes van verschillende hoogwaardigheidsbekleders. De burgemeester van Münster, Berthold Tillmann, betitelde zijn stad als “de meest Nederlandse stad van Duitsland” – en bedoelde dat enkel positief. In dat verband maakte hij tevens gewag van het feit dat Münster dit jaar meer Duits-Nederlandse feestjes te vieren heeft: onlangs bestond het Nederlandse consulaat in Münster honderd jaar, binnenkort viert de stad dat de Duits-Nederlandse legereenheid tien jaar in Münster gevestigd is.

De Duitse ambassadeur in Den Haag Edmund Duckwitz loofde het Haus der Niederlande om het feit dat het “de Duitse kennis van, maar ook de interesse voor Nederland heeft verbreed en verdiept”. Dat ook de Nederlanders dit merken wanneer Duitsers ons land bezoeken, is hier zijns inziens een praktische – maar tevens zeer positieve – consequentie van. Daarmee sloot Duckwitz zich aan bij de algemene conclusie van de dag: het Haus der Niederlande heeft de afgelopen tien jaar bewezen een wezenlijke steen bij te dragen aan een betere verstandhouding tussen Duitsland en Nederland.

Geruststellende woorden die de instelling goed kan gebruiken. Volgend jaar ligt tenslotte weer een grote uitdaging te wachten, wanneer Duitsland gastgever is van het WK voetbal – traditioneel één van de meest genadeloze scherprechters van de Duits-Nederlandse betrekkingen.

Pim Huijnen is redacteur van het Duitslandweb