Oost-Duitse SPD’er ster van extreem-rechtse NPD
Burgemeester Püschel maakt opmerkelijke overstap

Zijn enthousiasme voor de NPD ontdekte burgemeester Püschel vorig jaar november. Toen bezocht hij een partijcongres van de extreem-rechtse Nationaldemokratische Partei Deutschlands en bleek hij het met alles wat hij daar hoorde eens te zijn, legde hij destijds aan de verbaasde Duitse pers uit. Hij zegde na 20 jaar zijn SPD-lidmaatschap op en werd actief in de NPD. Daar wordt de burgemeester van de deelgemeente Krauschwitz met open armen ontvangen.

Püschel moet de NPD aan een democratisch en serieus profiel helpen, aldus Spiegel Online afgelopen weekend in een portret van de lokale Oost-Duitse politicus. Hij spreekt op NPD-congressen en staat op de kandidatenlijst voor de deelstaatverkiezingen van Saksen-Anhalt in maart. Officieel als partijloze kandidaat, want Püschel is nog maar net weg bij de SPD.

Wanhopig en machteloos

In Krauschwitz zitten ze ondertussen met de burgemeester - een onbetaalde erebaan, de deelgemeente heeft 560 inwoners - in hun maag. De gemeenteraad wil dat hij opstapt, maar dat weigert Püschel. Desnoods stapt hij naar de rechter, zegt hij.

“Het is het verhaal van een Oost-Duitse gemeentepoliticus die in de loop der jaren steeds wanhopiger wordt als hij merkt hoe machteloos hij is”, schrijft Spiegel Online. Ook toont zijn verhaal aan hoe het gedachtegoed van de NPD inmiddels gemeengoed is geworden in Duitsland, aldus het gezaghebbende weekblad.

Püschel legt zelf aan Der Spiegel uit wat de redenen voor zijn overstap zijn. Begin jaren tachtig sympathiseerde hij met de solidariteitsbeweging in Polen. Daar werd hij in de DDR voor veroordeeld. Het betekende het einde van zijn carrière als werktuigbouwkundig ingenieur. Na de val van de Muur is hij betrokken bij de oprichting van een lokale sociaal-democratische partij en wordt hij burgemeester van zijn dorp. In 2008 werd hij nog herkozen.

De afgelopen jaren moest hij toezien hoe steeds meer ouders in zijn gemeente geen geld meer hadden voor de schoollunch van hun kinderen, hoe woningen verwaarloosden en hoe hij daar als burgemeester niets tegen kon doen, zegt hij.

NPD succesvol in Oost-Duitsland

Juist in Oost-Duitse deelstaten spelen extreem-rechtse partijen als de NPD in op de sociale problemen. “De NPD profileert zich in het Oosten heel bewust als partij die de problemen van de mensen begrijpt. Ze zorgt voor scholen en andere praktische voorzieningen waar de bevolking op zit te wachten en benadrukt de Duitse identiteit’”, aldus de Duitse onderzoeker naar extreem-rechts Wilhelm Heitmeyer in 2009 op Duitslandweb.nl.

“Als miljoenen werkloze buitenlanders geen geld meer krijgen en naar hun eigen land worden gestuurd, is er genoeg geld voor de Duitse onderklasse”, zegt Püschel tegen Spiegel Online. Hij ziet geen alternatief voor deze oplossing, voegt hij er aan toe. De CDU is hem te links, de SPD is verantwoordelijk voor de omstreden bijstandswet Hartz IV, de FDP steunt de banken en Die Linke ziet hij nog steeds als opvolger van de communisten die hem vervolgden in de DDR.

De kans is groot dat Püschel in maart namens de NPD zitting neemt in het deelstaatparlement van Saksen-Anhalt, schrijft weekblad Die Zeit. In de peilingen staat de partij op 4 procent. De kiesdrempel is 5 procent. Maar met Püschel, zo geloven zijn extreemrechtse partijgenoten, haalt de NPD zeker 7 procent.