Duitsland viert Dag van de Duitse Eenheid

De festiviteiten voor de Tag der deutschen Einheit zijn op 2 oktober al begonnen. Zo heeft president Steinmeier het Bundesverdienstkreuz, de hoogste Duitse onderscheiding, aan verschillende leden van de Oost-Duitse oppositie- en burgerbewegingen verleend, meldde RBB. Onder hen de Berlijnse dominee Rainer Eppelmann en zanger Stefan Krawczyk.  

Ook de sociologe Kathrin Mahler kreeg het Bundesverdienstkreuz. Zij leidde als 16-jarig meisje in de herfst van 1989 de twee Oost-Duitse journalisten Siegbert Schefke en Aram Radomski op de kerktoren van Leipzig, waar zij de enige opnamen maakten van het massale protest in die stad. “Deze opnames gingen de hele wereld over en gaven steeds meer mensen in de DDR moed om mee te doen aan de demonstraties”, aldus Steinmeier. (Lees ook: De beelden die de DDR-revolutie veranderden) Ook de West-Duitse zanger Udo Lindenberg kreeg de onderscheiding omdat hij “op unieke wijze tegen de Duitse deling heeft gezongen”. De president roemde vooral zijn lied ‘Sonderzug nach Pankow’.  

Winkels gesloten

De officiële festiviteiten, die elk jaar in een andere deelstaat plaatsvinden, hebben deze keer als motto: ‘Mut verbindet’. President Steinmeier, kanselier Merkel, Bondsdagvoorzitter Schäuble en vele andere hoogwaardigheidsbekleders nemen in Kiel onder meer deel aan een oecumenische kerkdienst en een viering in de Kieler Arena. De dag van de Duitse Eenheid is in Duitsland een officiële feestdag. Kinderen hoeven niet naar school, winkels zijn gesloten en de meeste werknemers hebben vrij. 

Bijna 30 jaar na de Duitse eenwording zijn de verschillen tussen Oost en West niet weg. Onder de 30 grootste beursgenoteerde Duitse ondernemingen is bijvoorbeeld geen enkel Oost-Duits bedrijf, citeert de tagesschau de Ostbeauftragte van de Duitse regering, Christian Hirte. Hij adviseert de regering over Oost-Duitsland en heeft vorige maand het 'Jahresbericht zur Deutschen Einheit' gepresenteerd. 

Dat Oost-Duitsland economisch achterblijft, heeft te maken met het gebrek aan grote bedrijven en de plattelandsstructuur, stelt Hirte. Toch heeft Oost-Duitsland potentieel, zowel voor bedrijven als voor burgers, meldt hij. Sinds 2017 trekken meer mensen van West-Duitsland naar Oost-Duitsland dan andersom. Ook is het geboortecijfer in het Oosten hoger dan in het Westen. Middenstandsbedrijven groeien er sterk, maar er zijn wel meer investeringen en innovaties nodig. De Duitse overheid moet daar meer voor doen, is een van de conclusies in het rapport. 

Op veel gebieden worden de verschillen tussen Oost en West kleiner - infrastructuur, milieu, gezondheidszorg - en de lonen en pensioenen in het oosten zijn de afgelopen jaren "buitenproportioneel gegroeid". Maar ze zijn nog steeds 15 procent lager dan die in West-Duitsland en veel Oost-Duitsers voelen zich mede daardoor tweederangs burgers. Zij vinden dat ze collectief en individueel worden benadeeld, aldus Hirte. De verwachtingen die zij van de overheid hebben zijn volgens hem groter dan in het Westen. 

Oost-Duitsers hebben zich lange tijd niet gehoord en erkend gevoeld, zei de van oorsprong Oost-Duitse schrijfster Sabine Rennefanz daar vorige week over tijdens een debat in Amsterdam. Dat leidde tot een soort stille woede, die pas sinds een paar jaar duidelijk naar buiten komt. “Mede daardoor worden de verschillen tussen Oost en West nu eindelijk benoemd en kunnen ze worden geaccepteerd”, hoopt ze. 

Treuhandanstalt

De laatste tijd wordt bijvoorbeeld de roep luid om een parlementair onderzoek naar de Treuhandanstalt, de organisatie die begin jaren negentig de Oost-Duitse economie privatiseerde. Dat ging gepaard met fouten en corruptie. Maar het is volgens Hirte "pertinente onzin" dat de indruk wordt gewekt dat West-Duitsland het Oosten sinds de eenwording in 1990 heeft uitgebuit. De economische problemen in Oost-Duitsland zijn vooral een gevolg van de failliete DDR-economie, concludeerde de Ostbeauftragte bij de presentatie van zijn Jahresbericht.

Voor veel Duitsers in de grensstreek is 3 oktober een dag om naar Nederland te rijden, waar de winkels open zijn. In steden als Groningen, Venlo en Roermond worden speciale voorzieningen getroffen voor de drommen Duitsers die komen winkelen.