Overlevingsstrijd Opel nadert apotheose
Moederconcern GM mogelijk deze week failliet

Bondskanselier Merkel en minister van Economische Zaken Karl-Theodor zu Guttenberg (CDU) ontvangen woensdag vertegenwoordigers van GM, de Amerikaanse regering en de drie mogelijke overnamepartijen van Opel.

De afgelopen maanden wierpen het Italiaanse autoconcern Fiat, de Canadees-Oostenrijkse fabrikant van auto-onderdelen Magna en de Amerikaanse investeringsmaatschappij RHJ International zich op als mogelijke redder van de Duitse autobouwer. Vooral het bod van de eerste twee partijen biedt naar het zich laat aanzien perspectief.

Fiat-topman Sergio Marchionne kwam dinsdag al aan in Berlijn voor overleg. De Italianen hopen met de overname van Opel Volkswagen naar de kroon te steken als het grootste Europese autoconcern. De inboedel van GM moet deze Italiaanse ambities mogelijk maken. Onlangs nam Fiat nog het Amerikaanse Chrysler over uit de GM-stal.

Ook Fiat kampt met schulden

Of Fiat ook Opel aan de portefeuille kan toevoegen, is onzeker. De onderneming uit Turijn heeft geen geld en kampt met een geschatte schuld van zo’n 6,6 miljard euro. Marchionne wil bij een eventuele overname van Opel dat de Duitse staat voor meer dan 6 miljard euro borg staat. Een bedrag dat de Italianen binnen vier jaar willen terugbetalen.

Maar het gaat niet alleen om geld. De overname van Opel is gezien het dreigende banenverlies van groot belang voor de bondsdagverkiezingen in september. Dat arbeidsplaatsen worden geschrapt, is zeker. Het Italiaanse plan voorziet vooral in ontslagen bij Opel-fabrieken in Oostenrijk en Hongarije om Duitse werknemers zoveel mogelijk te ontzien. Toch zullen ook in Duitsland volgens het door Fiat voorgelegde plan ongeveer tweeduizend ‘Opelaner’ hun baan verliezen.

Magna geniet voorkeur Steinmeier

De tweede concrete bieding komt uit Canada, waar het hoofdkantoor van Magna is gevestigd. De fabrikant van auto-onderdelen geldt officieus als de favoriete kandidaat van SPD-voorman Frank-Walter Steinmeier, temeer omdat Magna in tegenstelling tot Fiat garandeert geen Duitse Opel-fabrieken te sluiten. Dit betekent niet dat de werkgelegenheid is verzekerd – ook in het Magna-concept staan ruim tweeduizend Duitse arbeidsplaatsen op de tocht.

Net als Fiat doet ook Magna een beroep op de Duitse staatskas. De Canadezen, die samenwerken met de Russische staatsbank Sberbank, willen zo’n 700 miljoen euro in Opel investeren. Voor een deel daarvan moet de Duitse overheid garant staan. De Duitse schatkist zou naderhand weer worden aangevuld met minimaal 30 procent van de toekomstige nettowinst. Deze constructie is net als het Fiat-voorstel niet zonder risico, aangezien niet kan worden voorspeld of en wanneer Opel weer winstgevend zal zijn.

De interesse van Fiat en Magna betekent niet dat de autobouwer is gered. De Duitse regering sluit het faillissement van Opel niet uit, zo meldde Bild Zeitung dinsdag. Volgens het boulevardblad, dat zich beroept op een intern schrijven van het ministerie van Economische Zaken, is de redding van Opel financieel niet meer verantwoord. Liquidatie van de autobouwer kan positief bijdragen aan de afbouw van overcapaciteit op de Europese automarkt, schrijft het ministerie volgens Bild. Guttenberg bestreed dezelfde dag nog de berichtgeving van het bald.

‘Faillissement niet het einde’

Wel houdt Guttenberg rekening met een “geregisseerd faillissement”. In dit scenario zou de overheid als bemiddelaar optreden tussen het failliete Opel en de schuldeisers. In het beste geval zou een sterk afgeslankt Opel met de hulp van externe geldschieters een doorstart kunnen maken. Volgens Guttenberg hoeft op deze manier een faillissement niet het einde van de autobouwer te betekenen.

Maar dit middel is politiek zeer riskant. Een faillissement, staatsgestuurd of niet, is nu eenmaal moeilijk te verkopen aan de kiezer. Ook biedt het de politieke concurrentie een stok om mee te slaan in verkiezingstijd. “Guttenberg moet Duitse banen redden in plaats van doemscenario’s schetsen”, verklaarde Steinmeier maandag in Der Spiegel. “Van een faillissement mag dus geen sprake zijn.”

Volgens de CDU is Steinmeier meer geïnteresseerd in politiek gewin dan in een duurzame oplossing voor Opel. Zowel Guttenberg als Steinmeier werpen zich op als de Macher (doener) die Opel voor het einde behoedt en hopen dat de kiezer hen daarvoor beloont.Maar wat de uitkomst van het topoverleg woensdag ook wordt, Opels lot ligt in de handen van de Amerikanen.

Sander van der Ploeg is redacteur van het Duitslandweb

Afbeelding:

dpa/Picture Alliance