SPD wil AfD laten verbieden

Het SPD-partijbestuur riep in een motie op een werkgroep in te stellen met leden van de centrale overheid en de deelstaten, die bewijzen gaat verzamelen om aan te tonen dat de Alternative für Deutschland (AfD) de grondwet ondermijnt. Als er genoeg bewijzen zijn, moet een verbodsprocedure tegen de AfD worden gestart bij het Constitutioneel Hof, staat in de motie. De gedelegeerden op het congres stemden unaniem voor de motie. 

SPD-voorzitter en vice-kanselier Lars Klingbeil had voorafgaand aan de motie benadrukt dat de AfD ook met juridische middelen moet worden bestreden. "Het is onze historische plicht de partij weer uit de parlementen te krijgen", zei hij. Door "historische ervaringen" heeft Duitsland "een grondwet die de instrumenten biedt" voor een verbodsprocedure, aldus Klingbeil. 

Het is in Duitsland aan het Constitutioneel Hof om te bepalen of een partij kan worden verboden. Dat kan het Hof alleen doen als er een verzoek tot een partijverbod wordt ingediend, en dat verzoek kan alleen worden ingediend door de bondsregering, de Bondsdag of de Bondsraad (de vertegenwoordiging van de deelstaten). In de Bondsdag is het afgelopen jaar wel gesproken over het opstarten van zo'n procedure, maar daarvoor wilden de parlementariërs eerst meer draagvlak in het parlement hebben.

Binnen de regering van CDU/CSU en SPD is er onenigheid over een AfD-verbod. Zo'n procedure kan lang duren en juist in Oost-Duitsland, waar de AfD veel kiezers heeft, kan dat averechts werken en de partij nog verder versterken, zeggen critici.

Minister van Binnenlandse Zaken Alexander Dobrindt (CSU) is tegen een AfD-verbod, hij wil de partij met politieke middelen bestrijden. De SPD-motie ziet hij niet als een opdracht nu actief te worden, liet hij na het SPD-congres weten. Eerder deze maand besloten de deelstaatministers van Binnenlandse Zaken en hijzelf dat zo'n werkgroep om bewijzen tegen de AfD te verzamelen pas wordt ingesteld, als een rechter bevestigt dat de AfD extreem-rechts is. Bij dat besluit blijft hij, aldus Dobrindt.

Tot het oordeel dat de AfD extreem-rechts is en de grondwet en democratische orde ondermijnt, kwam de binnenlandse veiligheidsdienst Verfassungsschutz in mei. De dienst heeft de AfD jarenlang in de gaten gehouden en heeft in een meer dan 1000 pagina's tellend rapport bewijzen tegen de AfD verzameld. Zo is de partij gericht op uitsluiting en ongelijke behandeling van bepaalde bevolkingsgroepen, aldus de Verfassungsschutz. Die groepen worden in hun menselijke waardigheid aangetast en dat is in strijd met artikel 1 van de Duitse grondwet. De AfD ging tegen dit oordeel in beroep. Zolang de zaak onder de rechter is, doet de Verfassungsschutz geen uitspraken meer over haar rapport.

Voor de SPD is het oordeel van de Verfassungsschutz aanleiding om een verbodsprocedure te starten, aldus Klingbeil. Als de binnenlandse veiligheidsdienst zegt dat de partij extreemrechts is, moeten politici er niet meer omheen draaien, zei hij op het partijcongres. Dat doet een deel van de CDU'ers wel, vindt hij.  Lees meer bij Tagesschau en Die Zeit